Inspiratie aan het werk: nerds en hippies in Silicon Valley

Werken in Silicon Valley. Hoe komt het dat bedrijven als Apple, Google, Facebook, Twitter en WhatsApp zo groot konden worden? Wat drijft ondernemers daar, waarom kunnen ze slagen? Het zijn vragen die volgen op de DWDD University-colleges van Alexander Klöpping. Eva de Valk heeft aan die serie meegewerkt en ontdekte op haar zoektocht nog zo veel meer dat het beschrijven waard was. Ze schreef er een boek over.

Opvallende opmaak, goed geschreven

Om maar met de deur in huis te vallen: het boek is goed geschreven. Niet verwonderlijk, want Eva de Valk is journaliste, maar het is toch wel erg prettig voor de lezer. De opmaak ziet er verzorgd uit. Schrik niet van de geur als je het boek openslaat, die is nogal chemisch. Komt door het gebruik van kleurendruk, aldus uitgever Lebowski. Het levert in ieder geval mooie foto’s en illustraties op. Wat bij doorbladeren meteen opvalt zijn nummers in de kantlijn die geen pagina-aanduiding zijn. Deze nummers verwijzen naar internetpagina’s. Ik kom daar straks op terug.

De delen

Het boek bestaat uit vier delen: Nerds, Hippies, Ondernemers en Visionairs. In de eerste twee delen komt vooral de geschiedenis van de Valley aan bod, ongeveer de helft van het boek. Nerds en Hippies hebben en hadden veel invloed op de ontstaansgeschiedenis van de Valley. Het Ondernemers-deel heeft een sterke focus op investeerders, hier wordt de opmerkelijke rol van hen uitgelegd. Het Visionairs-deel gaat over de toekomst: wat zit er nog meer in het Valley-vat?

De Vaders van Silicon Valley

We beginnen bij het begin. De Valk kiest voor twee ‘Vaders van Silicon Valley’, Frederick Terman en William Shockley. Ze beschrijft de opkomst van HP, Fairchild Semiconductor en één van de belangrijkste spinoffs daarvan, Intel. De rol van Stanford University is daarin onmiskenbaar, de rol van de overheid ook.

Dat laatste horen Amerikanen niet graag, maar overheidssubsidies hebben onmiskenbaar bijgedragen aan de ontwikkeling van technologieën. Ook de belangrijkste Stanford-startup, Google, wordt natuurlijk behandeld. Al met al een redelijk volledig verhaal, voor mij had het wat korter gekund. Over het gehele boek genomen heeft dit deel de minste energie. Haak vooral niet af, maar spoed je naar deel twee.

Het vrijheidsdenken van de hippies

De energie van Silicon Valley, en van De Valk, komt helemaal tot zijn recht in het deel over Hippies. Bijvoorbeeld het stukje over het Burning Man-festival, een experimenteel samenzijn dat tegenwoordig een week duurt en waarin de deelnemers zelf het festival maken. Er is gewoon niets geregeld (geen sanitair, geen elektriciteit, etc.). De deelnemers regelen alles zelf. Uitermate populair festival bij ondernemers. Het geeft de sfeer van de Valley goed weer.

Meer in het algemeen wordt in dit deel het vrijheidsdenken, de zelfontplooiing en het idealisme van het hippietijdperk sterk gerelateerd aan de soms zelfbenoemde sociale bewogenheid van Valley-bedrijven. Het is de vraag of deze relatie zo sterk is, maar de inspiratie in dit deel is er niet minder om.

De Valk beschrijft hier ook de geboorte van enkele PC’s, met name de Xerox Alto, de Altair 8800 en de Apple I. Met mooie foto’s. Heerlijk, om van te smullen. Ook de brief van Bill Gates waarin hij de hobbyisten uit de begintijd van de personal computer beschuldigt van stelen is integraal afgedrukt en vermakelijk om te lezen.

Pitchen

Het belang van een goede pitch, een sterk team en de enorm grote en bepalende rol van investeerders staat centraal in het derde deel. Vooral de pitch-tips van Arthur van Hoff mag, nee moet, elke ondernemer ter harte nemen.

De zes tips voor Nederlandse ondernemers in dit hoofdstuk die De Valk zelf heeft samengesteld, komen een beetje uit de lucht vallen. Ten eerste lijkt het hier net of ze voor startende ondernemers schrijft, terwijl het een uitlegboek voor geïnteresseerden is. Ten tweede zit in deze zes tips in ieder geval één belangrijke omissie: er wordt geen gewag gemaakt van het belang van een ijzersterk team. Dit terwijl op andere plaatsen, bijvoorbeeld een paar bladzijden verder, juist dat team als allerbelangrijkste beoordelingscriterium voor investeerders wordt genoemd.

De Valk geeft heldere uitleg over de verschillende soorten investeerders en maakt de lange weg van kleine startup naar groot bedrijf mooi inzichtelijk.

‘The next big thing’

Het laatste deel gaat over visionairs, en dus over inspiratie, groot denken. Dat laatste is volgens De Valk één van de echt onderscheidende elementen van de Valley. ‘The next big thing’ is wat veel ondernemers drijft. De relativiteit van zulke toekomstvoorspellingen wordt geïllustreerd met een mooi plaatje uit 1910 over de ‘school van de toekomst’.

Bedrijven kunnen korte tijd heel succesvol zijn omdat ze ‘the next big thing’ lijken te zijn, maar kunnen even snel weer verdwijnen. Een vraag die ik me zelf laatst stelde (‘bestaat Second Life nog?’) wordt door De Valk beantwoord (‘Ja!’, tot mijn verrassing).

Natuurlijk wordt Steve Jobs genoemd, en de goeroevacature die met zijn overlijden is ontstaan. De Valk nomineert Elon Musk als de nieuwe Valley-visionair. Die voorspelling is natuurlijk net zo wankel als alle andere voorspellingen. Maar Musk heeft goede papieren. Als hij, naast PayPal, van Tesla, SolarCity en vooral van zijn plannen om met SpaceX Mars te koloniseren net zo’n succes weet te maken als Jobs met Pixar, de iPhone, de iPad en de MacIntosh, praten we verder.

Verder in dit deel leuke verhalen over robots, drones, Google Car en Google Glass. En over de keerzijden (o.a. privacy, juridisch) van dergelijke nieuwe technologieën.

En Nederland?

Wat dit alles voor Nederland zou kunnen betekenen, daarover schrijft De Valk eigenlijk nauwelijks. Kunnen we hier ook zo’n stimulerende startupcultuur voor elkaar krijgen? Of moeten we dat helemaal niet willen proberen? De boekpresentatie was in Rockstart Spaces aan de Herengracht in Amsterdam, een plek waar ongeveer 50 Nederlandse startups succesvol proberen te worden en daarmee de juiste plek voor dit boek.

Er zijn in Nederland steeds meer van dergelijke plekken en het is natuurlijk de vraag voor een startende ondernemer of hij in Amsterdam moet zitten, of in Delft, of in Eindhoven, of eigenlijk beter naar de Valley kan gaan. Het is een keus om daarover geen duidelijke mening te ventileren, maar het is wel een vraag waar je als lezer (en als ondernemer) mee blijft zitten.

De keerzijde van Silicon Valley

Als uitleg over werken Silicon Valley is het boek van Eva de Valk erg geslaagd. Het leest lekker weg, je krijgt inspiratie en je begrijpt meer van het innovatiemekka van de wereld. Wat wel jammer is, is dat De Valk helemaal niet over de maatschappelijke keerzijden van deze regio praat. Het valt direct op, zoals ook Alexander Klöpping in het voorwoord schrijft, dat Silicon Valley een ‘onwaarschijnlijk lelijk gebied’ is. Dat heeft bijvoorbeeld te maken met het gebrekkige onderhoud aan wegen. Daar willen de (rijke) inwoners niet voor betalen.

Hippie-wijken zoals Castro en The Mission in San Francisco, zijn overgenomen door jonge nerdy miljonairs, huizenprijzen schieten omhoog en de oorspronkelijke inwoners hebben zich aan te passen of te verkassen. Er zijn dus spanningen tussen vroegere en hedendaagse hippies. Het is dus niet alleen maar himmelhoch jauchzend, maar soms ook zum Tode betrübt. Dat zie je ook aan de vele werk- en daklozen op straat. Als je wint, heb je vrienden; maar als je verliest heb je in de Valley niets en niemand.

Rijk aan verdiepende online bronnen

Wat het boek wat mij betreft echt tot iets unieks maakt, ook voor mensen die al wat meer van de Valley weten, zijn de vele internetlinks in de kantlijn van het boek, die terug te vinden zijn op de website van de uitgever.

Ik zet niet veel sites in mijn favorieten, maar dit is er wel één van. Een lijst met 69 documentaires, filmpjes, artikelen, infographics en geluidsfragmenten. Onder andere een prachtige speech van Steve Jobs in 2005 voor Stanford graduates, een uitleg over ‘The Internet of Things’ en de legendarische presentatie van Douglas Engelbart uit 1968.

De Valk heeft hier mooi werk afgeleverd. Ook in de referenties staan nog erg leuke filmpjes, zoals die van een gehackte Google Car die geherprogrammeerd wordt door een nerd: echt heel grappig.  Al deze links geven het boek meer verdieping. Als je nog niet veel weet of begrijpt van de Valley, heb je het boek echt nodig om de links in context te kunnen plaatsen. Hiermee krijgt De Valks boek nog vele uren Valley-plezier, lang nadat je haar boek hebt weggelegd.

Titel: Silicon Valley
Auteur: Eva de Valk
Uitgever: Dutch Media Uitgevers
Jaar: 2014
Mediatype: boek (256 pagina’s)
Prijs: € 17,90 / € 11,99 (e-book)
EAN: 9789048818822
Bestellen: Eva de Valk – Silicon Valley (aff.)

Foto intro met dank aan wikimedia.