Twitterdebat: potentieel succes of een no-go?

Het is verkiezingstijd. We kunnen volop genieten van lijsttrekkers die elkaar verbaal te lijf gaan in allerlei debatten via radio en TV. Maar we zien ook debatten via Twitter ontstaan. Maandag 3 september vond het #kennisdebat plaats, een debat via Twitter over kennis en innovatie in Nederland, op initiatief van een groep kennisinstellingen. 

Politici en bekende topmensen uit het bedrijfsleven en de wetenschappen gaven hun visie op de toekomst van Nederland als kenniseconomie. Samen met een heleboel andere Twitteraars. Een mooi moment om eens zo’n debat onder de loep te nemen en te bekijken of Twitter eigenlijk wel geschikt is voor het voeren van een debat.

Succes of chaos?

Van tevoren vroeg ik mij af hoe zo’n debat zich zou ontwikkelen. Bij ‘live-debatten’ wordt bijvoorbeeld strak gelet op het aantal ronden om argumenten in te brengen of te reageren op standpunten van een opponent. Deelnemers moeten bij het onderwerp blijven. Een debatleider let op het proces en vat af en toe samen. Bij het twitterdebat zou deze rol worden ingenomen door een moderator. Zou dat op rolletjes lopen of een onoverzichtelijke chaos worden?

Aandacht

“We wilden in verkiezingstijd een momentum creëren om aandacht te vragen voor kennis en innovatie. We wilden aan de politiek laten zien dat deze onderwerpen wel degelijk leven”, aldus Patricia Heerekop, projectleider #kennisdebat. Het debat uitsluitend via Twitter voeren werd #kennisdebat links en rechts afgeraden. Heerekop: “Ik heb toch voor Twitter gekozen om politici en de samenleving met elkaar te verbinden. Het is een open podium en een innovatieve aanpak van een debat. Dat straalt af op je sector.”

Wat zag je gebeuren?

Minister Jan Kees de Jager en André Kuipers trapten ’s morgens om 08.00 uur af met een openingstweet. Toen ging het los. Bijna meteen was #kennisdebat trending en dit bleef de hele dag het geval. In totaal werden de indrukwekkende aantallen van 6.000 tweets, 34.000 retweets en 1.600 deelnemers gehaald.

 

Drie hoofdonderwerpen stonden centraal in het debat, Concurrentiekracht, Bedrijf & kennisinstelling en Onderwijs & Werk. Voor elk waren vooraf stellingen gepubliceerd die de moderator gedoseerd aansneed tijdens het debat. Maar de stelling van dat moment werd ondergesneeuwd door een enorme stroom van berichten die nog over het vorige onderwerp of twee stellingen geleden ging. Ook werden veel ‘losse’ opmerkingen of standpunten verstuurd die lang niet altijd ingingen op een stelling of een eerdere tweet. Gevolg: het debat was nauwelijks meer te volgen. Deelnemers vroegen zich af bij welke stelling we nu eigenlijk waren, gaven aan de draad kwijt te zijn of vroegen wanhopig wie er samenvatte.

Enige orde

Hoe zorg je dan toch dat je nog enige orde schept? #Kennisdebat toonde een feed op de website die gemodereerd werd. Zag je door de bomen het bos niet meer, dan kon je daar een selectie van tweets volgen. In de planning van het debat was telkens een uur ‘pauze’ ingepland tussen de verschillende onderwerpen, maar dit bleek niet voldoende om de onderwerpen ook echt chronologisch te behandelen. Het beste middel dat #kennisdebat wat mij betreft inzette om het hoofd te bieden aan de tsunami aan tweets was de Twitterkrant die dezelfde avond nog verscheen met een samenvatting van tweets per onderwerp en stelling. De volgende morgen is deze krant op het Binnenhof in print verspreid.

Voor- en nadelen

De voor- en nadelen van debatteren via Twitter even op een rijtje:

Voordelen:

• Laagdrempelig om mee te doen
• Potentieel veel deelnemers (1,3 miljoen Twittergebruikers in Nederland)
• Geschikt om onderwerpen op de publieke agenda te zetten
• Aantrekkelijk, relatief nieuwe debatvorm

Nadelen

• Structuur ontbreekt waardoor het debat lastig te volgen is
• Meer dan één stelling in een debat maakt het onoverzichtelijk
• Echte discussie ontbreekt grotendeels
• Met Twitter alleen ben je er niet, combinatie met andere media is nodig

Sterke line-up

#Kennisdebat is blij met het resultaat. Patricia Heerekop: “Het is gelukt om een sterke line-up te krijgen van topmensen uit het bedrijfsleven, wetenschap, politiek en samenleving, sommigen hebben speciaal voor dit debat een Twitteraccount aangemaakt. De totale opkomst was enorm.” Ze geeft zelf ook aan dat het debat soms niet goed te volgen was. “We wilden graag veel onderwerpen en veel meningen, niet per sé alleen reacties op de stellingen. En de kwaliteit van de tweets was goed, deelnemers hadden zich echt voorbereid, ze hadden zelfs cijfers uit onderzoeken paraat. De Twitterkrant achteraf liet de discussielijn goed zien. De kracht zit juist in de verbinding tussen traditionele en nieuwe media.”

Debatteren via Twitter, doen of niet?

#kennisdebat was een interessant en dapper initiatief dat erin geslaagd is onderzoek en innovatie goed in de kijker te spelen. Wat dat betreft is Twitter een perfect medium om op grote schaal aandacht te genereren en veel input te verzamelen. Verder biedt Twitter iedereen gelijke kansen om een eigen standpunt of mening bekend te maken. Maar wil je de regie in handen houden of een echt debat voeren dat te volgen moet zijn, dan is Twitter daar als platform minder geschikt voor.

Houd er rekening mee dat je er voor een Twitterdebat niet bent met met een goede voorbereiding en moderatie tijdens het debat. Een samenvatting achteraf in de vorm van een ander medium is essentieel wil je de resultaten van het debat op een overzichtelijke manier willen kunnen presenteren en bewaren. Durf je het aan om het los te laten? Dan kun je zomaar ineens heel veel aandacht krijgen.