Filter
ChatGPT Social media voor scholen in de 21e eeuw: het klavertje4model
De wereld en onze samenleving veranderen door de massale inzet van ICT en social media en de vloedgolf van laagdrempelige informatie. Ons leven en zeker ons werk, verandert ingrijpend door het gebruik van al die media en informatie. We communiceren steeds meer digitaal via moderne apparatuur. Ook onze kinderen: 80% van de 10-jarigen zit op Hyves en 54% van de kinderen tussen 8 en 18 jaar heeft een smartphone. Veel scholen zitten in een observatiefase en zijn zich bewust van de ontwikkelingen. Ze begrijpen de potentie van social media en ontplooien verkennende activiteiten.
Het speelkwartier is over!
Onze leerlingen leren anders: meer informeel, meer audiovisueel, verwachten sneller reacties van anderen, worden getriggerd door games en hun informatieverwerking sluit steeds minder aan bij bestaande boeken en methodes. Social media zijn makkelijk toegankelijk, attractief en meestal gratis, maar het blijven middelen en geen doel op zich. Het is belangrijk dat scholen beginnen met social media verantwoord en structureel te verankeren. Verantwoord in de zin van pedagogisch, didactisch, maatschappelijk, technologisch en financieel.
Maar waar begin je als school in een onbekend terrein als dit? Sommige scholen gaan op de bonnefooi op reis en zien wel wat ze tegenkomen. Andere scholen beginnen met een visie en vergeten op reis te gaan.
Stoppen met brandjes blussen
Of haal je er een eExpert bij? Zoeken naar een social media-expert is niet eenvoudig in een markt waar veel zelfbenoemde experts rondlopen die vaak het onderwijsveld niet kennen. Daarnaast moet je jezelf afvragen of je als school brandjes wilt blijven blussen. Wat schiet je er structureel mee op door leerkrachten naar twitter-les te sturen na een incident?
Kies voor een duurzame oplossing door integrale aanpak! Social media zijn minder moeilijk dan je denkt, maar je moet de samenhang zien, zodat je op 4 relevante terreinen tegelijk kunt handelen.
Klavertje4Model (#K4M)
Een klavertjevier wordt sinds de middeleeuwen beschouwd als een geluksbrenger. Elk deelblad stelt iets voor: het eerste de hoop, het tweede vertrouwen, het derde liefde en het vierde vanzelfsprekend geluk. Iets wat scholen in deze roerige tijden hard nodig hebben.
Als we het klavertje 4 zien als een geluksbrenger voor de inzet van social media voor scholen dan ziet het “klavertje4 social media model” (#k4m) er als volgt uit:
De vier klaverblaadjes staan voor:
- Didactische meerwaarde – social media hebben meerwaarde in de klas met behulp van een eenvoudige 6-stappen-didactiek
- Digitaal burgerschap – hoe gaan we met elkaar om in de online wereld
- Samenwerken – inzetten van social media voor het faciliteren van kennisdeling
- Externe communicatie – integreren van social media in de externe communicatie ten behoeve van de schoolprofilering
Didactische meerwaarde
Leerlingen maken al veelvuldig gebruik social media, waardoor ze zichzelf allerlei nieuwe vaardigheden aanleren. Leraren kunnen deze kloof gemakkelijker overbruggen dan velen denken. De juiste toepassing en integratie van social media kan een grote meerwaarde bieden in het leerproces. Juist in die effectieve toepassing schuilt de waardering voor de leraar, ook vanuit de leerlingen. Je hoeft niet vingervlug te zijn om het nut van social media te laten zien!
De snelle opkomst van ICT en social media vraagt om een vorm van sociaal constructivistisch leren. Die gaat er vanuit dat kennis door iedereen op een eigen wijze wordt geconstrueerd. Niet het ontvangen van informatie, maar het samen verwerken van deze informatie is het centrale proces. Op deze manier leren leerlingen van elkaar. Ze leren zelf de wereld ontdekken, informatie verzamelen en op de juiste manier gebruiken. Dat werkt motiverend, leerlingen halen zo het beste uit zichzelf en helpen elkaar. De leraar is de spin in het web, geeft sturing waar het nodig is en stimuleert de leerlingen om elkaar te helpen.
Deze uitgangspunten zijn in een heldere 6-stappen-didactiek te omschrijven:
Digitaal Burgerschap
Digitaal burgerschap betekent dus dat we bewust en verantwoord met social media om weten te gaan (mediawijsheid), weten welke informatie je deelt met wie (privacy) en goed informatie op waarde weten te schatten door bronnen te checken, maar ook samen afspreken over hoe je met elkaar wil omgaan, zoals beschreven in “Lente in het Onderwijs, Weg met social media”.
Kinderen leren ook van elkaar, dus waarom ook in dit kader daar geen gebruik van maken. Een mooi voorbeeld is de spiekvideo van basisschool De Trinoom waarin leerlingen alle kinderen van Nederland oproepen om veilig met social media om te gaan. Ze komen met zes concrete geheugensteuntjes waar elk kind aan moet denken als het iets op onder andere Hyves, Twitter of Facebook doet.
In de spiekvideo raden de leerlingen de volgende richtlijnen aan voor het gebruik van social media: Gratis bestaat niet, Geef nooit je wachtwoord af, Spreek nooit met een onbekende af, Zorg dat je een vertrouwenspersoon hebt, Maak een screenshot bij pesten, en Let op je privacy.
Samenwerken
Recent onderzoek onder leraren gaf aan dat de belangrijkste oorzaak voor de hoge werkdruk ligt bij vergaderingen, niet-lesgevende taken, ondersteuning van ICT-middelen. Social media bieden veel mogelijkheden om efficiënter tijd- en plaatsonafhankelijk samen te werken en online kennis te delen met collega’s maar ook met ouders (ouderbetrokkenheid).
Externe Communicatie
Over de auteur
