Wie is eigenaar van jouw Twittervolgers?

Soms merk je dat social media echt nog in de kinderschoenen staan. Natuurlijk, in menig opzicht vertonen ze volwassen trekken. Het zijn volwaardige communicatiekanalen geworden. Hoe wijdverbreid het gebruik is, over wat de impact is, hoe je er het beste mee kan omgaan – dat is zo onderhand wel duidelijk. Nee, het gaat om kwesties waar niemand aan denkt, totdat die zich een keer in de harde praktijk voordoen. Er kunnen jaren overheen gaan voordat dat gebeurt. Zoals in dit geval.

NRC berichtte op 28 december 2011 over een rechtszaak in de VS die om twee zaken draait: als je twittert voor je werkgever, is het account (inclusief volgers) dan van de gebruiker of de werkgever? En: hoeveel is een twittervolger waard? Twitteraar Noah Kravitz is door zijn voormalige werkgever Phonedog voor de rechter gesleept, omdat hij 17.000 volgers heeft ‘meegenomen’. Phonedog meent dat die volgers van het bedrijf zijn en hangt meteen ook een prijskaartje aan die volgers: $2,50 per volger per maand. Kravitz hangt nu een schadevergoeding van $370.000 boven het hoofd. Noah Kravitz twitterde overigens onder de naam @Phonedog_Noah, maar veranderde zijn twitternaam toen hij het bedrijf vertrok.

Een fundamentele kwestie: heeft Kravitz zijn volgers kunnen verzamelen dankzij Phonedog of heeft Phonedog die volgers dankzij het twittervermogen of de persoonlijkheid van Kravitz? Langs deze lijnen verliep in mijn omgeving de discussie bij. We vroegen ons ook af in hoeverre de tweetcontent een relatie had met Phonedog en zo ja, in welke verhouding met niet-werkgerelateerde content. Allemaal om vast te stellen of Kravitz dan wel Phonedog recht heeft op die duizenden volgers. We kwamen er niet uit.

Hoe zit dat in Nederland?

Onze discussies zouden hooguit de morele eigenaar van de volgers kunnen opleveren. Hoe het juridisch zit, is een ander verhaal en in de VS wordt verwacht dat deze zaak de nodige jurisprudentie oplevert over deze kwestie. Intussen zijn we op zoek gegaan naar iets vergelijkbaars in Nederland en stuitten op dit juridische issue. Is zakelijke e-mail van de werkgever of van de werknemer? De rechter komt (in hoger beroep) met een interessant oordeel. E-mail is geen tastbare ‘zaak’ en daarom geldt het eigendomsrecht niet, waardoor e-mails ook niet vatbaar zijn ‘voor afgifte op grond van een eigendomsrecht van de werkgever’. Volgens deze redenering lijken mij de volgers op Twitter dus ook niet vatbaar voor ‘afgifte’ op grond van een eigendomsrecht. Einde verhaal.

Twitteraccount inleveren bij vertrek

Maar er blijft toch wel iets wringen, zeker als een deel van de volgers volgt omdat zij (iemand van) het bedrijf willen volgen. Wat nu? In het aangehaalde artikel wordt geadviseerd om bij het in dienst treden van een werknemer afspraken de maken over het inleveren van digitale documenten, waaronder e-mail, als het dienstverband wordt beëindigd. Wordt die afspraak dan niet nagekomen, is er voor de rechter in elk geval een duidelijke zaak. Zou dat ook zo kunnen werken voor volgers? Je zou als bedrijf met een medewerker dan de afspraak moeten maken dat, als hij vertrekt, de volgers die hij in de loop van zijn dienstverband bij elkaar getwitterd heeft moet inleveren. In de praktijk komt dat neer op het inleveren van het (zakelijke) twitteraccount. Met het veranderen van de twitternaam kom je er niet, zoals Phonedog vs. Kravitz laat zien.

Dus om precies te zijn: de werkgever moet met de werknemer afspreken dat hij bij vertrek zijn twitteraccount moet inleveren. Dat voorkomt ook discussie over eigendom van het twitteraccount. Bijkomend voordeel is dat gaandeweg duidelijk zal worden waarom de volgers volgen. Blijft het aantal op peil, dan is het kennelijk niet zo relevant wie er twittert en na een massale ontvolging zal er ongetwijfeld een andere bedrijfstwitteraar worden aangesteld om het tij te keren. Hier hebben we natuurlijk meteen een fundamenteel probleem te pakken. Welke werknemer wil dit soort afspraken maken? Wie weet zijn er bedrijven die er meteen een target aan gaan koppelen: binnen een half jaar 1000 volgers erbij, of niet meer dan 5 procent volgverlies na een wissel. Een goede manier om zakelijk twitteren te ontmoedigen.

Hoeveel is een Twittervolger waard?

Dan de hamvraag: hoeveel is zo’n volger eigenlijk waard? Enige tijd geleden stond hier op Frankwatching een interessante inventarisatie van winkels waar je volgers gewoon kunt kopen. Duizend volgers voor maar $17 en een week levertijd. Om tot tien keer zoveel volgers te komen, is pakweg een maand nodig. Voor nog geen anderhalve cent per volger. Dat staat toch in schril contrast met de $2,50 die Phonedog als waarde voor zijn volgers hanteert. Natuurlijk, we hebben het hier over een gemiddelde en die budgetvolgers zijn natuurlijk niet in jouw tweets geïnteresseerd, het gaat hun om een zakcentje.

Een op eigen kracht verkregen volger is natuurlijk meer waard. En hoe zit het met zo’n felbegeerde influencer onder je volgers, zou die €100 waard zijn, €1000 of misschien wel zijn gewicht in goud? Misschien kunnen we dat gewicht bepalen met Klout of een vergelijkbare weegschaal? De Kloutscore… maal wat? De Kloutscore van @astro_andre (‘massa’, kunnen we beter zeggen in zijn geval) is bijvoorbeeld 72.85. Wat is het waard als astro_andre je volgt en hij retweet jouw tweet vanuit zijn ruimtestation? Onbetaalbaar toch? Maar als hij een vreselijke blooper van je retweet? Ook onbetaalbaar…