2009 is het jaar van de innovatie

Er zijn twee goede redenen om 2009 uit te roepen tot het jaar van de Innovatie. De eerste en meest triviale is omdat het kan! Iedereen kan een jaar uitroepen tot “Het jaar van …”. Zo is 2009 tegelijkertijd met het Jaar van de Innovatie door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het jaar van de Astronomie. Volgens de Chinezen is het het jaar van de Os en natuurlijk is het ook het internationale jaar van de natuurlijke materialen. Een veel belangrijker reden om 2009 uit te roepen tot het jaar van de innovatie is omdat het nodig is.

Medio december schreef ik een stuk getiteld “Bezuinigen op innovatie verkleint kans op herstel”. De essentie is dat alhoewel het makkelijk is om te bezuinigen op innovatie, het niet verstandig is omdat we innovatie nodig hebben om concurrerend te blijven en onze positie op het wereldtoneel te houden, zeker met de opkomende landen als China, India en zelfs de V.S, die qua innovatiekracht vele malen groter zijn dan Nederland.

Bij tegenwind harder trappen

Ik ben niet de enige die er zo over denkt. Op 20 december j.l. stond er in Het Financieele Dagblad een essay van Jan Peter Balkenende (foto) getiteld “Op Karakter“. In dit, overigens prima, stuk geeft hij aan dat de Nederlander bij tegenwind harder gaat trappen. Daar zit iets herkenbaars in (vandaar ook dit gebruikte voorbeeld), lange polderwegen waar de wind altijd tegen zit en groepen scholieren zwoegend onderweg zijn.

De vraag voor mij is wel of de geschetste karaktereigenschap en de daaraan gekoppelde zakelijke instelling nog wel zo breed in Nederland gevonden wordt. Gaat Nederland niet in een lagere versnelling en accepteert het dat het allemaal langer gaat duren? Het antwoord op deze vraag zal in 2009 en 2010 gegeven worden.

Innovatie is als het ware die extra inspanning die bij tegenwind de vaart erin houdt. Bedrijven die deze extra inspanning doen, hebben een grotere kans om het beter te doen dan hun concurrenten. Ik schrijf met nadruk “een grotere kans om het beter te doen” omdat innovatie geen garantie is voor succes.

Ook de CEO van Procter & Gamble is voor meer innovatie bij een recessie.

Er valt een hele hoop te zeggen over innovatie, alleen al over de laatste alinea kan ik een heel artikel vullen. In 2009 zal er daarom op Frankwatching een serie artikelen verschijnen waarin de diverse aspecten van innovatie behandeld zullen worden. Bijvoorbeeld: Wie zijn de meest innovatieve bedrijven (zowel volgens Business Week als volgens de lezers van Frankwatching). En: Hoe zorg ik dat innovatie een sustainable proces wordt en ik mijn innovatiebudget niet hoef te verstoppen voor de CFO?

Maar dat komt pas volgend jaar. Om te beginnen is het goed om een definitie te van innovatie te hebben. Zodat we in ieder geval allemaal dezelfde taal spreken.

Wat is innovatie?

In Webster’s Dictionary wordt innovation als volgt omschreven: the introduction of something new. Dat is voor mij ook de uitgangspositie van innovatie. Van daaruit kunnen we een definitie of verdere omschrijving maken die aangeeft waar we het nu echt over hebben.

Succesvol of niet?

Wat opvalt is dat er geen sprake is van succesvol of niet. Laatst had ik een discussie of alleen succesvolle innovaties échte innovaties zijn. Mijn mening is dat wel of niet succesvol niet uitmaakt voor het feit of iets een innovatie is. Het maakt wel uit voor het bedrijf dat liever een succesvol(le) product of dienst in de markt zet, maar ook de wetenschap dat iets niet werkt (op dit moment of in deze vorm) is waardevol.

Incrementele innovaties en grote innovaties

Ook wordt er niets gezegd over hoe groot de innovatie is. De introductie van de iPod is net zo goed een innovatie als de PET fles. Of de inkeping van Bolletje beschuit. Als interim innovatie manager had ik te maken met een portfolio van projecten van diverse groottes (korte trajecten van enkele weken tot grotere trajecten van enkele maanden) en en uiteenlopende tijdshorizon (kort <1 jaar, middel 1-2 jaar en lang >3 jaar). Een kort traject kan een incrementele innovatie zijn die bijvoorbeeld de conversie op een formulier verhoogd. Dat klinkt misschien saai, maar een conversiestijging van 10% kan serieus geld opleveren, zeker bij grote volumes.

Fundamenteel onderzoek, R&D en innovaties

Fundamenteel onderzoek wordt ter vergroting van kennis (door universiteiten) gedaan, R&D heeft een meer toegepast karakter (en wordt in de IT wereld met name gedaan door de grootste hard- en software leveranciers), ook qua doelen (maar in sommige gevallen toch nog wetenschappelijk) en innovatie, tot slot, heeft het meest praktische karakter en is daarom voor alle bedrijven toepasbaar.

Afsluiting

Innovaties zijn er dus in alle soorten en maten. Ze mogen mislukken, maar liever niet. En ze kenmerken zich door een praktische inslag en een concreet doel. Het allerbelangrijkste: iedereen kan innoveren. Overheden, NGOs, scholen, verzorgingstehuizen, begrafenisondernemers, het midden- en kleinbedrijf, multinationals … echt iedereen.

2009 wordt het jaar van de innovatie voor iedereen.