TEDxAmsterdam: Honing en Crone over het brein

Twee personen spraken op TEDxAmsterdam over het menselijk brein: Honing en Crone. Honing doet onderzoek naar het fenomeen muzikaliteit. Crone focust juist op het puberbrein in haar speech. In dit artikel de highlights van beide speeches.

Henkjan Honing: experimenten met muzikaliteit

Professor Henkjan Honing vertelt over muzikaliteit. Hij laat ons 2 babygeluiden horen en vraagt of we een verschil horen. De eerste baby komt uit Duitsland en de tweede uit Frankrijk. In het huilen kun je horen dat baby’s al bepaalde geluiden uit hun omgeving oppakken en daardoor hun eigen taal vormen. Ook met betrekking tot muziek ontwikkelen die baby’s zich al. “We delen allemaal een talent voor muziek”, is zijn stelling.

“Zijn er niet-muzikalen onder ons?”, vraagt Honing. Vier procent van de mensen is slechts amuzikaal. Zij kunnen geen verschil in melodieën horen. Toon-doofheid ontstaat in de hersenen. Ons brein heeft een intieme relatie met muziek. “Wie wil Stayin’ Alive van de Bee Gees zingen?” Er klinkt een lachsalvo. Mensen herinneren zich het tempo en de loopjes van een bekend liedje over het algemeen goed. Je luistert nooit passief, maar altijd actief. Daarmee beïnvloed je je eigen perceptie van de muziek. De melodie wordt dus niet altijd exact opgepakt.

Voor ritme geldt hetzelfde. Honing deed een experiment met pasgeborenen, waarbij de baby’s naar een ritme luisterden in hun slaap terwijl ze een EEG ondergingen. De volwassenen hier in de zaal horen hetzelfde ritme. De meesten denken 2 pauzes te horen terwijl er 5 pauzes zijn. De baby’s konden de pauze wel goed registreren. Papegaaien blijken de ritmes ook goed te kunnen begrijpen, terwijl ze minder geëvalueerd zijn dan bijvoorbeeld apen. Helaas heeft hij nog geen onderzoeksgegevens van experimenten met resusapen. De relatieve pitch en de beat induction zijn de twee onderdelen die ons mensen tot muzikale dieren maken.

Eveline Crone: The Adolescent Brain

Professor Eveline Crone is een professor aan de Universiteit Leiden en gespecialiseerd in het brein. Ze houdt een verhaal over “The Adolescent Brain”. Het puberbrein is moeilijk te controleren. Pubers zijn vaak opstandig, luisteren niet op school en ook niet naar hun ouders. Ze kunnen wel beter sporten dan mensen uit andere leeftijdscategorieën, maar ze nemen ook veel meer risico’s dan anderen. Hierdoor liggen hun dodelijke ongelukken 200 tot 300% hoger dan bij andere leeftijdsgroepen. Ze ontwikkelen ook een begrip voor anderen. Het duurt een aantal jaar voordat het brein zich ontwikkelt van kind naar volwassenheid. Het start van het 9^e jaar tot het 14^e jaar. Hormonaal en fysiek vinden er veel veranderingen plaats in de pubertijd, wat veel vreemd gedrag veroorzaakt bij die groep. Het eindpunt van de pubertijd is ook cultureel bepaald.

In Nederland is de officiële leeftijd voor volwassenheid verlaagd van 21 naar 18 jaar. Via MRI-scans bepaalt Crone hoe het brein bij de kinderen werkt. Ze moeten bepaalde taken doen in/tijdens de MRI-scan, waardoor de breinactiviteit (welk gedeelte van het brein gebruikt het meeste zuurstof) bekeken kan worden. De grijze stof in de hersenen ontwikkelt zich enorm. In het 6^e jaar is het brein vrijwel geheel gevuld met grijze stof. Daarna komt er meer witte stof, dat zorgt voor verbindingen met andere hersengedeelten. Kinderen kunnen daardoor beter out-of-the-box denken. Het rationele denken en sociaal bewustzijn komt veel later; dat ontwikkelt zich niet zo snel.

De grijze stof is op jonge leeftijd overvloedig aanwezig en neemt niet altijd de meest efficiënte route bij denkprocessen. Dit geldt bijvoorbeeld voor risico inschatting, maar ook emoties als liefde en verdriet komen veel harder en directer binnen bij kids. Toch komt 80% van alle kinderen ongeschonden uit de pubertijd. Ze hebben erg veel mogelijkheden voor zelfontplooiing. Praat dus niet alleen over risico’s en overgevoeligheden, maar ook over de kansen en mogelijkheden die deze groep heeft. Onthoud wel dat ze nog steeds onze hulp nodig hebben.

Foto’s via Flickr TEDxAmsterdam. Lees ook de andere verslagen van TEDxAmsterdam 2011.