Praktijkcase sportvissers: het verhaal achter community & app

De online sportvis community Vangstenregistratie.nl bestaat deze maand 10 jaar. In dit artikel deel ik mijn ervaringen over de totstandkoming van deze succesvolle community en van de onlangs gelanceerde Vangsten app. Hoe is deze community ontstaan? En waarom verandert de app de motivatie van mensen om mee te doen?

Sportvissers kunnen op Vangstenregistratie.nl hun vangsten registreren, analyseren en delen. De site is niet alleen leuk voor vissers, maar de collectieve vangstgegevens worden ook gebruikt door hengelsportorganisaties, opgenomen in provinciale visatlassen en geleverd aan het ministerie van EL&I. Regelmatig worden gemerkte vissen gevangen en teruggekoppeld naar hengelsport- of natuurorganisaties. In 2010 en 2011 waren geregistreerde visjes van een paar centimeter reden voor waterbeheerders om onderzoek te gaan doen.

Op 31 oktober 2011 is de Vangsten app gelanceerd: een mobiele afgeleide van de site, waarmee je direct vanaf het water je vangst en visfoto registreert en deelt. Binnen een paar dagen zat deze bij meer dan 1000 vissers in de broekzak. Voor mij voelt de app als de belangrijkste ontwikkeling in een project waarmee ik 10 jaar geleden begon.

Ontstaan van de community

De website is voortgekomen uit het vangstenlogboek SVR (Sportvis Vangsten Registratie) dat ik in 2001 tijdens mijn studietijd heb gemaakt. Mijn broer Rieken en ik bedachten het in de kroeg: we wilden onze vangsten bewaren in een computerprogramma. Voor de foto’s, maar ook om gegevens te analyseren en trends te zoeken. Als sportvisser vraag je je toch altijd af of het beste aas, het beste weer, de beste techniek bestaat. We hebben het programma een jaar gebruikt en dat ging prima, behalve: Rieken en ik konden écht niet vissen. Er stonden misschien 10 visjes in. En ja hoor, allemaal gevangen bij zonnig weer en 20 graden. Dat moest anders.

Meer vissen zat er voor ons helaas niet in, dus we kozen een andere oplossing en besloten onze ‘krachten’ te bundelen met andere vissers. Ik heb het programma toen aangepast zodat het gebruik maakte van een centrale online database waar je als visser je vangsten naartoe kon sturen en de vangsten van anderen uit ophaalde. Dat programma ben ik gaan verspreiden via forums en websites. Andere vissers bleken zoiets maar al te graag te willen gebruiken. Na een paar jaar is deze Windows applicatie natuurlijk vervangen door een webapplicatie.

Het eerste Windowslogboek

Steeds meer mensen gingen meedoen en dagelijks werden op de site de laatste vangsten, visfoto’s, aas en vistechnieken besproken. Een aantal ‘gebruikers van het eerste uur’ is op een gegeven moment gaan helpen met controleren en beheren van de gegevens. Begonnen als privélogboek, groeide het geleidelijk aan uit tot een online community. Toen we ermee begonnen, kende ik die term niet eens.

Intussen toonden ook hengelsportorganisaties interesse in de verzamelde gegevens. Daarom heb ik mijn bedrijf Wartel opgericht. Via een licentie met Wartel kregen de eerste hengelsportverenigingen en –federaties toegang tot de ‘achterkant’ van het systeem: zij konden de vangsten van hun leden gebruiken voor onderzoek. Vanaf 2007 verstrekt Wartel een hoofdlicentie aan de landelijke vereniging Sportvisserij Nederland, die sinds die tijd bijna 200 hengelsportorganisaties heeft aangesloten.

Testgroep

De site is de afgelopen jaren telkens vanuit de bestaande basis uitgebreid en heeft functioneel en visueel gezien zijn beste tijd gehad. Het moment dus voor vernieuwing en dat gaan we drastisch aanpakken. Ik zeg ‘we’ omdat ik dit samen uitvoer met goede visvriend Ronald Blaauw, projectmanager bij een grote verzekeraar en natuurlijk ontmoet via Vangstenregistratie.nl. We streven naar een uiterst formele vergadercultuur, omdat je bij Wartel op de visboot mag vergaderen.

Begin dit jaar hebben we gebruikers opgeroepen zich aan te melden bij de denktank/testgroep voor de nieuwe website. Uit 15.000 geregistreerde leden hebben we uiteindelijk ruim 100 vissers geselecteerd. Met hen communiceren we regelmatig over ideeën en nieuwe onderdelen, we testen wijzigingen en uitbreidingen, enzovoort. Honderd mensen leek aanvankelijk wat veel, maar omdat deelname volkomen vrijblijvend is en het tempo er soms flink in zit, blijkt dat aantal wel goed uit te pakken. Nu kunnen we dagelijks zaken voorleggen en krijgen we dezelfde dag van veel mensen antwoord.

Natuurlijk hebben we onze uitgangspunten en hoofdlijnen van de nieuwbouw allang helder voor ogen, maar de testgroep raadplegen we voor de details en dagelijks leren we weer iets waardevols vanuit deze groep. Bovendien bouwen we zo een (extra) relatie op met honderd gebruikers. Het proces is ook heel leuk; als groep werken we steeds efficiënter, we raken op elkaar ingespeeld. Dat geeft ontzettend veel energie. En dit zijn lang niet allemaal ICT’ers, integendeel. Wat we delen is vissen, en Vangstenregistratie.nl natuurlijk.

Vangsten app

In september 2011 heb ik uit de testgroep een kleiner groepje smartphonegebruikers samengesteld. Samen met hen heb ik de Vangsten app ontworpen en getest. De app maakt een goede start door, met meer dan 1000 gebruikers na een paar dagen, en we ontvangen veel enthousiaste reacties. Ook veelgehoord: ‘eindelijk!’ en ‘dat dit er nog niet was!’. Maar los van de goede landing, verandert deze app voor mijn gevoel de rol van het vangstenlogboek.

Vangstenregistratie.nl draait sinds het begin om het registreren van je vangst en het delen van je sportvisplezier, het moment, het gevoel en de ervaring. Je bouwt in de eerste plaats een persoonlijk vangstenlogboek op, maar in een ‘open’ omgeving dus je deelt je passie automatisch met anderen. Tot voor kort stond dit als handeling helemaal los van het moment zelf: je zat een dag op het water, beleefde je visdag, dan kwam je thuis, ruimde je spullen op, ging eten en ’s avonds kroop je achter het toetsenbord om je vangsten te registreren.

Dichter bij de beleving

Met de komst van de smartphone, apps en de hoge kwaliteit van telefooncamera’s is nu zoiets als de Vangsten app mogelijk geworden. En met de app valt het registreren/delen voor het eerst vrijwel samen met het moment zelf. Nu vang je de vis van je leven, je (vismaat) maakt er schitterende foto’s van met je telefoon, je zet de vis terug, neemt de tijd om in je boot na te genieten, dan pak je de app en deel je het met je visvrienden. Zij zien, in de app of op de website, wat je hebt meegemaakt. Je ontvangt meteen reacties en felicitaties. Plus: deze vangst staat inclusief foto in je logboek zodat je hem nooit meer kwijtraakt en kunt gebruiken voor je persoonlijke statistieken.

Als je naar motivatie kijkt dan komen nu het moment, de beleving en het delen daarvan op de eerste plek en het bewaren ‘voor later’ op de tweede. Ineens is het omgedraaid en nu past het veel beter bij elkaar.

Al vanaf het begin in 2001 verzamel ik de leukste, grappigste en meest enthousiaste reacties van gebruikers via e-mail. ‘Vangstenregistratie’ is in de loop der tijd voor veel sportvissers een hobby-in-een-hobby geworden. Registreren hoort er voor veel vissers helemaal bij en betekent vaak ook herbeleven van de vangst, of dat nu de eigen vangst is of die van een ander. Dat vind ik echt iets geweldigs.

Met de Vangsten app is vangstenregistratie niet meer (alleen) herbeleven, maar wordt de handeling bijna onderdeel van de beleving zelf. Hoewel ik dat 10 jaar geleden natuurlijk absoluut niet voor me zag, is dit nu naar mijn idee wel de ultieme rol van het vangstenlogboek. Dichterbij dan dit kun je volgens mij niet komen. Aanvankelijk was het logboek een extra element, na het vissen. Nu kan het écht deel gaan uitmaken van de passie waaruit het is ontstaan.