Creatieve tech-oplossingen, zonder technisch te zijn. Het kan!

Tijdens workshops over design thinking krijg ik vaak te horen dat deelnemers zichzelf niet technisch of creatief genoeg vinden. Ze denken dat het voor hen onmogelijk is om een (technologische) oplossing te verzinnen voor een probleem, of ze vinden dat het niet bij hun toekomstige beroep past. Daarmee zetten ze zichzelf onnodig buitenspel. Maar hoe kom je op creatieve oplossingen?

De wereld vraagt om mensen met diverse achtergronden die samen op creatieve wijze problemen aanpakken. Niks is waardevoller als er bijvoorbeeld in een team dat zich richt op e-health zowel developers en designers als psychologen en gedragsdeskundigen zitten. Samen komen ze tot de beste oplossingen voor problemen. Lukt het je niet om je open te stellen voor dit soort ontwikkelingen, dan zit je over een jaar of 20, 30 gewoonweg zonder werk.

Wie wel in staat is om flexibel en in oplossingen te denken en samen te werken met mensen van verschillende achtergronden zit gebeiteld. Niet alleen blijf je tot je pensioen relevant werk doen, je zult ook ervaren dat je in een enorme positieve vibe komt en vol energie aan de bak gaat. Zo kwam Psychologie Magazine op deze wijze tot het platform Coachfinder.nl, ontwikkelde uitgeverij Zwijssen de app Spiek! en ontstond het wereldberoemde (en -beruchte) Airbnb.

Geen kunstenaar of designer? Ook jij hebt creativiteit in je

Het is niet gek hoor, als je denk dat je niet creatief of technisch genoeg bent. Bij creatieve mensen denk je vast aan kunstenaars, muzikanten of designers, dat zit zo in ons gebakken. Maar creativiteit is ook het leggen van verbanden, of het net even anders naar dingen kijken en durven te laten horen wat er in je op popt. Als je technologieën ontwerpt, denk je vast dat je moet kunnen coderen of handig moet zijn met 3D-tekenprogramma’s.

Niets is minder waar. Laat het developen en technisch tekenen aan de specialist over. Toch kun jij vast zaken verzinnen die op technisch vlak beter kunnen. Met design thinking.

Hoewel mijn studenten vaak met tegenzin aan een project beginnen, komen toch de mooiste concepten naar boven. Een interactieve virtual reality-tour om de verhalen van de DDR tot leven te wekken. Een slimme douche met deuntjes en geluidseffecten die jongeren met gedragsproblemen helpt om netjes op tijd te douchen. Een beeldbeltelefoon voor ouderen die niets van technologie snappen, maar zo wel hun familie konden bellen.

Modellen die je helpen bij design thinking

Ook jij kunt met design thinking aan de slag door gebruik te maken van modellen die je begeleiden in het proces. Denk aan Human Centered Design, Design Thinking, Design Sprints etc. Deze (vergelijkbare) methodieken doorlopen allemaal een aantal stappen. Soms in een cyclus, soms switchend heen en weer. Maar in essentie komt het op het volgende neer:

1. Onderzoek en leef je in (empathize)

Praat met je doelgroep:

• Waar lopen ze tegenaan?
• Wat vinden ze belangrijk?
• Welke technologieën gebruiken ze al?
• Wat vinden ze lastig?

Doe dit door echt in gesprek te gaan met je doelgroep, maar ook door te kijken wat je kunt vinden op internet of in de literatuur. Of praat met experts op het gebied van jouw probleem. We zijn als mensen zo geneigd om meteen in oplossingen te denken. Waarschijnlijk heb je als je begint aan je project al een idee wat de oplossing moet worden.

Zo dacht één van mijn studenten dat oudere vrijwilligers niet naar online bijeenkomsten kwamen omdat ze de Zoom-meeting niet snapten. Mijn student had daar al een oplossing voor bedacht, maar kwam er tijdens de onderzoeksfase achter dat de vrijwilligers niet kwamen omdat ze zich zorgen maakten over de privacy. Mijn student moest dus een oplossing voor een heel ander probleem verzinnen.

2. Bepaal de behoefte (define)

Wat kun jij voor je doelgroep betekenen? Definieer een behoefte of een probleemstelling waar jij aan wil werken. Ook kun je ‘requirements’ (vereisten) opstellen voor je oplossing. Welk probleem moet het oplossen? In bovenstaand voorbeeld werd dat dus iets over het bieden van een veilige online omgeving. Maar denk ook aan andere voorwaarden, zoals:

• Welk niveau heeft mijn doelgroep?
• Welke apparaten hebben zij in huis?
• Op welk moment gaat de doelgroep mijn oplossing gebruiken?

3. Verzin zoveel mogelijk oplossingen (ideate)

Het eerste idee wat je verzint om het probleem van je doelgroep op te lossen is vast heel leuk, maar niet heel waardevol. Pas als we echt gestructureerd verder gaan brainstormen, komen we tot vernieuwende ideeën. Misschien is het pas je 10de of 20ste idee dat het allerbeste is. Gebruik technieken om hiertoe te komen, bijvoorbeeld door de vraag om te draaien.

Zo vroeg ik mijn studenten om zoveel mogelijk ideeën te bedenken waardoor mensen wél door rood gingen rijden. Hier kwamen heel wat andere, creatieve suggesties boven dan op de eerste vraag die gesteld was: ‘Hoe zorgen we dat mensen veilig rijden?’ Zo zijn er nog wat andere technieken:

• De klantenanalyse-tool value proposition canvas.
• Verschillende soorten brainstormtechnieken als Crazy 8, Lighting demo’s en de a tot z-brainstorm.
• Problemen omzetten in ‘Hoe kunnen we…’-vragen. -> eigenlijk is dit precies wat het is.

Je zult merken dat de creatieve ideeën bij je boven komen drijven!

4. Maak het visueel (prototype) en laat dat aan je doelgroep zien (test)

Ok, je hebt nu een idee. Een originele app, een augmented reality-oplossing of iets totaal anders dat baanbrekend is. Onderzoek nu of dit ook aanslaat bij je doelgroep. Maak een prototype door bijvoorbeeld een storyboard, moodboard, flyer, tekening of filmpje met uitleg te maken (je ziet: daar heb je geen codeer skills voor nodig) en leg deze voor aan je doelgroep.

Design thinking: wonderbaarlijke oplossingen

Pas als blijkt dat er iets in je creatieve, technische oplossing zit, hoeft het gebouwd te worden. Voor alle eerdere stappen die je hebt gezet, heb je geen enkel stukje techniek nodig.

En zo komen zelfs mijn niet-creatieve en niet-technische studenten tot wonderbaarlijke oplossingen voor problemen.