Creatief in zak en as? Zo kom je uit die negatieve spiraal

Zucht. Ik sta voor de zoveelste keer op van mijn ondertussen uitgewoonde plek aan de keukentafel om koffie te zetten. ‘Weet je wat: gun jezelf een cappuccino,’ denk ik. Ook al is het de vijfde van vandaag. Ik ga zitten en sta na drie minuten weer op om de was te checken. Na een half uur en een stofzuigbeurt verder, neem ik weer plaats achter mijn beeldscherm. Ik krul mijn benen om de stoelpoten om een poging te doen, mezelf vast te binden aan mijn thuiskantoor. Nou hup, kom maar door met die ideeën! Mijn enige fysieke collega, de kat, komt sloom aangewandeld en gaat chagrijnig op mijn toetsenbord liggen. Letters en cijfers dansen op mijn scherm, maar in mijn hoofd is het muisstil. Radiostilte.

De prikkels die ik nodig heb om creatief te zijn, zijn met de tweede golf weggeëbd.

Als creatieveling gaat mijn hoofd alle kanten op, wat tot voor kort zorgde voor ideeën. Lang niet altijd goed, vaak veel te hoog gegrepen, maar altijd gepaard met een positieve vibe waar ik alleen maar meer energie en ideeën van kreeg. Die energie werkte aanstekelijk. Voor mij, maar het zorgde er ook voor dat de mensen om mij heen enthousiast werden.

Zakelijk betekende dit meer succes, privé resulteerde dit in nieuwe impulsen in bestaande en nieuwe relaties en vriendschappen. Maar die vibe? Die is door de tweede (vloed)golf weggeëbd. De 60 vierkante meter die ik op dit moment uitwoon krimpt met de dag, en die muren komen steeds dichterbij. Geen energie, de gedachte ‘daar gaan we weer’ & de ‘waar doe ik het eigenlijk voor’ vraag laten zich iets te vaak zien.

Gelukkig en helaas ben ik niet de enige

Gelukkig, omdat het vanuit onze natuurlijke rol als kuddedier fijn is om bevestiging te krijgen dat je gevoel oké is en te verklaren. Helaas, omdat het een zorgelijke ontwikkeling is die somberheid met zich meebrengt. Want als we onze verbeelding niet meer kunnen gebruiken, waar komen we dan ons bed voor uit?

De menselijke verbeeldingskracht is datgene wat voor nieuwe impulsen zorgt, en wat nieuwe energie geeft. De crux zit hem in het ontstaan van die verbeeldingskracht: daar hebben de meesten namelijk prikkels voor nodig die je verrassen. En nu ieders wereld (weer) een stukje kleiner is geworden, verdwijnen die prikkels als een herfstige regenbui voor de zon.

Waarom de eerste golf wél voor een berg creatief succes leek te zorgen

Door de eerste golf werden we ineens gedwongen om op een andere manier naar onszelf, onze (vrije) tijd en onze business te kijken. Je zag de mooiste initiatieven ontstaan, zowel grote als kleine: van een pubquiz en verjaardagen via Zoom tot de support your locals beweging en het thuisrestaurant. De steak tartare werd door de eigenaar himself bezorgd, en je hoefde het alleen maar in elkaar te zetten. Het was de tijd waarin we de kleine dingen weer gingen waarderen, de natuur de aandacht gaven die ze verdient en waarin we de mensen om ons heen een hart onder de riem staken.

Hoewel het nu lijkt alsof ik een roze wolk schets waar we allemaal de vruchten van plukten: ook toen was het natuurlijk geen koek en ei. Sterker nog, de angst, schrik en eenzaamheid was toen misschien wel vele malen groter dan nu het geval is. Maar er hing een andere vibe in de lucht, en dat voelde je.

De sleutelwoorden waren ‘samen’ en ‘zingeving’. In plaats van de zaken in je eentje te doen, zochten we elkaar (digitaal) op en vochten we samen voor succes en de diepere betekenis daarvan. Geen genoegen nemen met, maar er het beste van maken en nieuwe dingen proberen om elkaar te helpen. Dat werkte aanstekelijk en die energie werd, als ik in ieder geval voor mezelf mag spreken, doorgegeven. We moedigden elkaar aan om nieuwe dingen te proberen en het eens buiten je comfort zone te zoeken. Hierdoor werden hobby’s (her)ontdekt en nieuwe verdienmodellen gelanceerd. Inspiratie lag voor het oprapen.

Ondertussen zijn we weer wat verder en hebben we ook stiekem weer mogen proeven van “het normale leven”. Nu we weer terug lijken te zijn bij af, is het uitzichtloze datgene wat de boventoon voert. Niemand kan je met 200% zekerheid beloven dat het stopt, en wanneer dit zal zijn. Meer dan ooit hebben we die vibe die we tijdens de eerste golf hadden nodig. Zeker aangezien het sombere weer de meeste mensen ook parten speelt.

45 tips die net even wat verder gaan dan een wandeling door de natuur

Er zijn in de basis natuurlijk een hoop dingen die je kunt doen om je weer even wat frisse energie te geven en je hoofd leeg te maken. Veel van die tips worden ook regelmatig gedeeld, zoals de natuur opzoeken, mindfulness apps & gezond eten. Ook al is de voorraadkast vol lekkers ineens wel weer héél dichtbij.

Veel is al geprobeerd, en lang niet alles werkt voor iedereen. Daarom is het belangrijk dat je iedere dag blijft ontdekken. Om het je makkelijk te maken, heb ik een longlist voor je gemaakt waar je alle tips en ideeën die de mensen in mijn omgeving voor mij hadden, kunt vinden. Drie tips die eruit springen lees je direct hier:

1. Lijstjes maken

Ray Bradbury, een Amerikaans sciencefiction en fantasy schrijver, zweerde bij de dagelijkse routine van het ‘lijstjes maken’. Iedere ochtend begon hij zijn dag met het opschrijven van een stuk of 15 losse woorden. Hier dacht hij niet uitgebreid over na, maar hij schreef letterlijk op wat er als eerste in hem opkwam. Vervolgens probeerde hij verbanden te leggen tussen de woorden, waar een actie uit voortkwam. Het mooie van deze methode is dat het voor hem de basis is geweest voor het schrijven van zijn boeken. Een best succesvolle en efficiënte methode, dus! Ook ik heb het geprobeerd, en het is niet alleen grappig om te zien welke vreemde creaties er in je opkomen op de vroege morgen, maar vooral ook hoe je er lessen uit kunt trekken. Of het nu inspiratie is voor een artikel, een projectvoorstel, een knutselwerk voor de kids of een gloednieuw verdienmodel.

2. Kindness stories

Random Acts of Kindness is een fantastisch initiatief dat mensen aanmoedigt om iets aardigs te doen voor een ander: of dit nu een bekende is of een vreemde. Moeilijk is het niet, en het zit hem écht in de kleine dingen. In de longlist vind je een aantal ideeën, die tevens corona-proof zijn. En mocht je geïnspireerd willen raken, dan raad ik je aan om de kindness stories eens te lezen!

3. Japanse Kaizen

Breng routine in je dag en verbeter je productiviteit door het Japanse Kaizen te proberen. Kai staat voor verandering, terwijl zen gelinkt wordt aan goed/beter. ‘Veranderen om beter te worden,’ als je het letterlijk zou nemen. Binnen grote organisaties wordt dit vaak in combinatie met lean toegepast en is het eerder een filosofie dan een kleinschalige activiteit. Het idee is dat je randzaken die niet van belang zijn zoveel mogelijk elimineert tijdens projecten of processen, zodat je je focust op datgene waar je mee bezig móet zijn.

Ook op persoonlijk vlak is kaizen een methode die jou kan helpen. Dit begint met de zogeheten ‘one-minute-principle of self-improvement,’ waarbij je iedere dag een vast moment prikt waar je 1 minuut lang, gefocust aan een kleine taak werkt. Het voordeel is dat je na 1 minuut al een to do van je lijstje kunt wegstrepen, wat je vervolgens weer energie geeft om de rest af te tikken. Vervolgens probeer je de spanningsboog wekelijks te verhogen: van 1 naar 5 minuten en van 5 minuten naar een kwartier. De methode op zich is zo extreem eenvoudig dat je eigenlijk geen smoesjes meer kunt bedenken om het niet te proberen.

De tijd die je krijgt bij Kaizen is kostbaar en zul je dan ook goed moeten besteden. Mijn advies is om het niet direct te koppelen aan een werkgerelateerde taak, maar aan iets dat hier los van staat. De Ray Bradbury methode van het woordenlijstjes maken zou hier perfect bij passen, maar je kunt er uiteraard ook voor kiezen om een minuut te planken (geloof mij, bij planken lijkt die minuut ineens een half uur te duren, dus ik zou lekker gaan pennen).

En als je dan tóch die wandeling gaat maken, doe dat dan met de blik van een kind

Als er iets inspirerend werkt, dan is het wel de wereld te bekijken zoals kinderen dat doen. Creativiteit en verwondering zijn ondergeschoven kindjes in de grotemensenwereld; we zijn zo veel bezig met produceren, op die ladder te klimmen en steeds naar de trede voor ons te kijken, dat we vergeten te kijken naar wat er om ons heen gebeurt.

Kinderen zijn nog onbevangen, goudeerlijk, nieuwsgierig en gaan puur op interesse af. Die zijn nog niet bezig met wat anderen vinden, wat ‘moet,’ of wat sociaal geaccepteerd is. Dit zijn echter juist de zaken waar ons volwassen brein door blokkeert en waarop wij onze keuzes en acties baseren.

Een praktijkvoorbeeld: ga met een groep volwassenen en een groep kinderen naar het bos. De groep kinderen rent en vliegt van hot naar her. 9 van de 10 keer ben je ze kwijt. Ze spelen verstoppertje, gaan op zoek naar paddestoelen, tellen de witte stippen, rapen kastanjes en bladeren van de grond voor de herfsttafel en stampen met hun regenlaarzen in de plas.

Volwassenen gaan met elkaar in gesprek en – bijna letterlijk – down the rabbit hole. Ook goed, want door te praten maak je je hoofd leeg. Maar eenmaal thuis begint het ‘echte leven’ weer. En na een vervelende e-mail van een klant, ben je dat relaxte gevoel weer kwijt.

Kinderen, daarentegen, zetten de trend thuis voort en gaan aan de knutsel: kastanjepoppetjes, bladeren drogen, tekeningen maken van wat ze gezien hebben & paddestoelen maken van wc rollen. Uit dat ene uitje, dat ene uurtje ravotten, halen ze inspiratie en energie waar ze nog drie dagen op kunnen teren. Tuurlijk hoef je niet zelf kastanjepoppetjes te maken; duty calls, en dat is logisch. Maar het draait om mindset. En als je iets van kinderen leren kan, dan is dat wel ‘verwonderd raken door het kleine’.

Meedeinen op de coronagolven doe je zo

De definitie van creatief denken zit hem niet alleen in het bedenken van mooie designs, toffe reclames of het componeren van muziek. Het zit hem in het aannemen van een andere houding dan die je huidige standaard is, en vanuit die houding een (nieuwe) oplossing te vinden voor een probleem.

Benieuwd hoe mijn eerste Kaizen eruit zag? Ik schreef een minuut lang, volgens de Ray Bradbury methode, woorden op die in me opkwamen. Het resultaat:

Anker – Harnas – Vleugel – Bril – Mens – Werkelijkheid – Instagram – Viool – Kat – Maandag – Zon – Tuinset – Regen – Regelgeving – CD – Vinyl – Weg

Of ik hier een bestseller over kan schrijven? Nog niet. Maar wie weet is het de start van iets moois!

Ik ben heel erg benieuwd hoe jij deze periode ervaart, wat dat doet met jouw creativiteit en inspiratie en hoe jij ervoor zorgt dat je die behoudt. Laat het vooral weten in de comments. En heb je aanvullingen voor de longlist? Dan hoor ik dat ook graag!