Gemeenten opgelet! Zo zet je online burgerpanels vaker en slimmer in

Heeft jouw gemeente een online burgerpanel? En maak je daar als communicatieprofessional weleens gebruik van? Bij veel gemeenten is het panel een instrument van team Onderzoek en Statistiek. Beleidsafdelingen zetten het maar zo’n vier tot vijf keer per jaar in voor een ‘groot’ onderzoek. Een gemiste kans. Want als je het online burgerpanel beschouwt als een community van betrokken inwoners, kun je er veel meer uithalen. 

Maar liefst de helft van de gemeenten heeft een online burgerpanel. Ik ben zelf al lang lid van het Delft Internet Panel. Een aantal keer per jaar doe ik via een online vragenlijst mee aan onderzoeken. Vorig jaar kwamen onderwerpen als mobiliteit, studenten in de stad en gemeentelijke communicatie via de lokale krant bijvoorbeeld aan bod.

Het online burgerpanel als instrument om vragen te stellen

Ik vind zo’n online burgerpanel een fantastisch instrument. Het biedt de mogelijkheid om inwoners naar hun mening en ideeën te vragen. En dat is precies het goede voornemen van veel gemeenten. Althans, als je alle mooie ambities in de bestuursakkoorden mag geloven 😉

Tegelijkertijd zie ik veel communicatieprofessionals worstelen met hoe ze inwoners vragen kunnen stellen. Gek genoeg komt het online burgerpanel bijna nooit als oplossing naar voren. Terwijl in dit geval één plus één toch echt twee is.

Een community van betrokken inwoners

Mijn stelling is: als je het online burgerpanel beschouwt als een community van betrokken inwoners, kun je het veel vaker en slimmer inzetten. In de praktijk merk ik dat mensen dit vaak een interessant idee vinden. Maar ik stuit ook op een hoop ‘ja, maar…’:

Ja maar, we zetten het burgerpanel maar een paar keer per jaar in voor grote onderzoeken.

De vraag is natuurlijk wie dat bepaalt. Dat kan wel de huidige praktijk zijn, maar waarom moet dat zo blijven?

Ja maar, we willen andere mensen bereiken dan die in het burgerpanel zitten.

De eerste vraag die je jezelf nu moet stellen, is of je wel tevreden bent met de omvang en samenstelling van het huidige burgerpanel. Want daar kun je natuurlijk iets aan doen! Maar waarom zou je het burgerpanel niet benaderen en daarnaast het onderzoek breder uitzetten? Dat kan bijvoorbeeld door slimme contentmarketing en online advertising. Dat is meteen een kans om nieuwe vaste leden voor het burgerpanel te werven.

De gemeente Delft deed dat bijvoorbeeld met een onderzoek rondom de nieuwe omgevingsvisie. Delft zette het burgerpanel in, er was een online campagne om deelnemers te werven voor het onderzoek en medewerkers gingen de stad in om vragenlijsten persoonlijk met inwoners door te nemen.

Ja maar, het burgerpanel is niet geschikt voor het onderzoek dat ik wil doen.

Het is goed dat je bekijkt of het burgerpanel het juiste instrument is om jouw vragen te beantwoorden. Maar je kunt de leden van het burgerpanel wellicht vragen om mee te doen met een ander type onderzoek dan de gebruikelijke vragenlijsten. Grote kans dat ze hiertoe bereid zijn!

Ja maar, mensen willen niet zo vaak vragenlijsten invullen.

Dit is vaak een aanname. Je kunt er op een simpele manier achterkomen of dit inderdaad zo is: vraag het de leden van het burgerpanel!

Ja maar, we deden net een onderzoek over het onderwerp waar ik nu vragen over wil stellen.

Dit is een punt van aandacht, want het is inderdaad verstandig om te checken of leden niet te vaak vragen krijgen over hetzelfde onderwerp. Je kunt in ieder geval kijken naar eerder verzamelde data, en of dat relevant is voor wat jij wil weten. Wil je echt iets anders over hetzelfde onderwerp weten? Dan zie ik geen bezwaar om het panel opnieuw in te zetten.

Het online burgerpanel vaker en slimmer inzetten

Mijn pleidooi is dus: kijk op een andere manier naar het online burgerpanel. Als je leden als een community van betrokken inwoners beschouwt, kun je ze veel vaker vragen stellen. Ook kun je ze dan op andere manieren vragen gaan stellen. Wat moet je daarvoor doen?

• Ga om de tafel met je collega’s van de afdeling Onderzoek en Statistiek om dit idee te bespreken.
• Vraag de panel-leden om expliciete toestemming voor de manier waarop je hen wil benaderen. Dit geldt ook voor het gebruik van de resultaten. Voldoe hiermee aan de privacywetgeving.
• Vraag de panel-leden of ze ook aan andere soorten onderzoeken van de gemeente willen meedoen. Hiervoor kunnen ze hun contactgegevens achterlaten.
• Nodig nieuwe inwoners en baliebezoekers uit om actief lid te worden van het panel.
• Richt je communitymanagement zo in dat panel-leden behouden en betrokken blijven, het panel doorgroeit en het panel een diverse samenstelling heeft. De afdeling communicatie kan daar actief aan bijdragen door:
  • Onderzoeken aan te kondigen en breder uit te zetten met behulp van contentmarketing en online advertising.
  • Regelmatig aandacht te besteden aan de uitkomsten van onderzoek via de bedrijfsnieuws-kanalen.
  • Actief leden te werven, bijvoorbeeld door een maandelijkse oproep via social media.

Ik ben erg benieuwd wat jullie van deze insteek vinden. Wellicht zijn er al gemeenten of andere overheidsorganisaties die op deze manier naar online burgerpanels kijken. Heb jij daar ervaring mee? Ik hoor graag je ervaringen en suggesties!