Nepvolgers als wapen op Instagram

Fake followers. Misschien heb je er eerder over gelezen of gehoord: het zijn door een computer gegenereerde accounts op Instagram, waar geen echte mensen achter zitten. Je kunt ze kopen om populairder te lijken op social media (wat ook veel beroemdheden doen), maar steeds vaker worden ze gebruikt als wapen, om influencers onderuit te halen. 

Even terug naar het begin: hoe zit het ook alweer met die influencers? Je hebt vast wel eens gehoord van Enzo Knol, Dylan Haegens of Famke Louise, maar ken je Marco Wallenburg of Sheena Williams? Influencers zijn mensen op social media, vooral op Instagram en YouTube, met minimaal duizend volgers en een trouwe achterban. Steeds meer merken en bedrijven gebruiken deze creatievelingen om een product, dienst of evenement te promoten. 

Wat maakt een influencer waardevol?

Als merk wil je natuurlijk dat de content die een influencer maakt, zoveel mogelijk volgers bereikt. Daarom kijkt een bedrijf bij het selecteren van de juiste influencer vooral naar het aantal volgers en de engagement rate (ER). De ER geeft aan hoeveel van de volgers (of bereikte accounts) iets doen met de gemaakte content (reageren, liken of opslaan). Daarbij is het doel om zoveel mogelijk van die mensen iets met je content te laten interacteren. Je krijgt dan een hoge ER en dat maakt een account op Instagram waardevol.

Nepvolgers kopen lijkt slim, want je krijgt er in een zeer korte tijd veel nieuwe volgers bij. Het maakt je account alleen minder waardevol, omdat deze nepvolgers niets met je content doen. Daardoor daalt je ER, waardoor je niet meer interessant bent voor samenwerkingen met merken. 

Toen samenwerkingen met influencers nog in de kinderschoenen stond, keken merken niet veel verder dan het aantal volgers. Het was dan ook relatief makkelijk om in aanmerking te komen voor gratis kleding en betaalde samenwerkingen. Je kocht een bulk volgers en ineens was je ‘populair’. Nu influencers steeds vaker een (groot) onderdeel zijn van het marketingbudget van merken, werkt het kopen van volgers niet meer. Er zijn tools waarmee iedereen kan checken of een influencer veel neppe volgers heeft. Daarnaast is het controleren van de ER nu een standaard gegeven.

Hoe kom je aan nepvolgers?

Het kopen van nepvolgers is erg eenvoudig. Er zijn duizenden websites waarop je dit kunt doen. Duur is het ook niet: voor 5000 volgers moet je ongeveer 20 euro betalen. Je vult op een website de gebruikersnaam in van het account dat de nepvolgers moeten gaan volgen en een uur later is de bestelling afgerond en is het gekozen account voorzien van de nieuwe volgers. Je kunt dit natuurlijk voor jezelf doen, maar ook voor anderen. Je hebt namelijk geen wachtwoord van het gekozen account nodig. 

En daar gaat het mis: steeds vaker worden deze nepvolgers als een soort van wapen gebruikt tegen influencers. De engagement rate van een account met 10.000 volgers daalt dramatisch hard als er bijvoorbeeld 5000 nepvolgers bij komen. Het maakt een account al snel waardeloos, waardoor een influencer niet meer interessant is voor samenwerkingen met bedrijven. Een groot deel van de volgers zal namelijk niets met de geplaatste content doen. Daarnaast zullen veel merken denken dat de influencer de nepvolgers zelf heeft gekocht. Jaren aan een succesvol account werken kan met deze actie in een keer teniet worden gedaan.

Wat kun je er tegen doen?

Vrij weinig. Dat is misschien wel het meest enge van dit soort praktijken. Het is niet te achterhalen wie de koper van de nepvolgers is en je kunt je nieuwe ‘fans’ niet allemaal tegelijk verwijderen. Je kunt ze binnen Instagram wel één voor één blokkeren, maar dit kost veel tijd. De enige manier om dit te voorkomen is het afschermen van je account. Je moet dan elke nieuwe volger accepteren, voor je kan worden gevolgd. Voor veel influencers is dat geen serieuze optie, omdat je content dan niet te zien is voor mensen geen volger zijn. Ook maakt dit je account minder waardevol, omdat er minder snel echte nieuwe volgers zullen bijkomen.

‘Ineens 2000 mensen erbij’

Femke is een influencer op Instagram met bijna 2.400 volgers. Vanuit het niets kreeg ze er opeens 2.000 volgers bij. Het bleken allemaal nepvolgers te zijn. Ze had ze zelf niet gekocht en wist ook niet waar ze vandaan kwamen. De gevolgen voor haar account waren niet prettig: “De engagement was daarna echt ruk. Ik heb liever 500 echte volgers, dan 5.000 neppe.” In een opwelling maakte ze een nieuw account aan, want ze was bang dat ze met haar huidige account, waar ze veel tijd in heeft gestopt, niets meer kon doen.

“Een hoge engagement is voor mij belangrijk, omdat ik met mijn profiel klanten binnenhaal voor mijn eigen bedrijf. Zij vinden mijn profiel zonder engagement niet. Daarnaast heb ik liever een connectie met echte mensen die mij volgen omdat ze mij of mijn content leuk vinden.” Het was dan ook geen optie om de nepvolgers te laten staan.

Nepvolgers verwijderen

Uiteindelijk kreeg Femke de tip om een speciale app te gebruiken voor het verwijderen van de nepvolgers. Daar moest ze dan een paar euro voor betalen en inloggen met haar accountgegevens van Instagram. “Ik heb daarna wel mijn wachtwoord aangepast”, want het wordt door Instagram sterk afgeraden om je inloggegevens ergens anders dan op Instagram in te voeren. Dat zou niet veilig zijn.

In de app moest Femke alle nepvolgers handmatig selecteren, waarna de app aan de slag ging met het blokkeren van de accounts. Dat duurt uren en de telefoon en de app moeten heel de tijd open blijven staan. Na een tijdje was haar account weer opgeschoond, tot er opeens weer 3000 volgers bijkwamen. Uiteindelijk heeft ze het proces herhaald en hoopt Femke dat het niet nog een keer gebeurt. Wie de dader is, dat weet ze niet.

Instagram zegt meer te gaan doen tegen nep-accounts op het netwerk, maar vooralsnog is daar niet veel van terug te zien. Het kopen van deze nepvolgers als een soort van wapen kan dan ook voor vooral kleinere influencers een groot probleem worden.

Wil je nou meer weten over de schimmige wereld van het kopen van nepvolgers? Check dan onderstaande video van NOS Stories of de VPRO-docu #followme.