Filter
ChatGPT Hoe ons internet kan leiden tot verkeerde verleidingen
Column – Toegegeven, ik denk dat het waar is dat als je op de hoek van iedere straat een toegankelijke coffeeshop hebt, de kans groot is dat er meer verkocht gaat worden en ook dat verslaving zal toenemen. Het is bekend dat Amsterdamse burgemeester Van der Laan coffeeshops binnen een straal van 250 meter van een middelbare school gesloten wil hebben.
Twee gevalletjes verslaving, afgelopen week. En beiden hebben ze te maken met het internet.
Verslaving aan (internet)-nabijheid
Het boek Peachez, een romance, van Ilja Leonard Pfeijffer beschrijft een aantal jaren uit het leven van een Venetiaanse professor op zekere leeftijd die de liefde van zijn leven vindt, op het internet. De liefde waarop hij niet meer had durven hopen, de liefde ook die zijn leven totaal verandert. Omdat de professor vliegangst heeft, heeft hij het internet omarmd. “Electronische post beschouwde ik als een welkom instrument om contacten met buitenlandse collega’s te onderhouden op informele basis.” De professor is online actief, zo is duidelijk. En behoort tot een kansrijke doelgroep voor phishingmailers. Universiteitsmedewerkers zijn geliefd vanwege hun benaderbaarheid en ze worden gekenmerkt door een relatief hoog percentage mannen die hunkeren naar aandacht en wie een zekere, voor malafide doeleinden bruikbare naïviteit, niet vreemd is.
De professor krijgt een mail van een onbekende. Hij weet dat op het internet pijnloze penisvergrotingen en fortuinen in Nigeria worden aangeboden, maar er is een reden dat hij de boodschap niet wegkieperde; de jonge vrouw, Sarah, is in de mail van mening dat geen enkele filosofie over het leven bij machte is om ons voor te bereiden op de verrassingen die het leven zelf voor ons in petto heeft. En dat zij daarom had besloten haar leven voortaan in te richten naar het motto ‘capre diem’. Let op, hier staat ogenschijnlijk een tikfout, je weet dat het ‘carpe diem’ moet zijn, pluk de dag. Maar het is juist deze opzettelijke tikfout die de professor doet reageren. Zijn didactische ijver doet hem besluiten te reageren op de eerste mail. Er ontstaat al snel een levendige uitwisseling van berichten, Sarah lijkt echt te bestaan, er bloeit een grote liefde, op een gegeven moment worden er meerdere mails per dag gewisseld, en lijkt het tijdverschil tussen Venetië en Las Vegas geen rol te spelen.
De professor is in de greep van de liefde. De schijnbare nabijheid werkt verslavend.
Gokverslaving
Patrick Kluivert heeft tijdens het uitgaan de 36-jarige Kees A. leren kennen, een joviale man met het uiterlijk van een Britse hooligan, zo staat letterlijk in het boeiende verhaal van Menno van Dongen en Willem Feenstra in de Volkskrant van 25 maart.
(Ex)-profvoetballers als Kluivert zijn publieke figuren, en, net zoals de wetenschappers, ze worden gekenmerkt door een relatief hoog percentage mannen die hunkeren naar aandacht en wie een zekere voor malafide doeleinden bruikbare naïviteit niet vreemd is. Kees A. gebruikt het internet om zijn doelgroep te benaderen. Verslavingsgevoelige mannen met geld. Mannen zoals Kluivert dus. Hij bestookt zijn prooi met smsjes, e-mails en formulieren. Slachtoffers worden in eerste instantie verleid om ‘op de pof’ in te zetten door eenvoudigweg een sms terug te sturen. Kluivert hapt. In eerste instantie een paar honderd euro, al snel speelt hij voor tienduizenden euro’s per week. Tussen oktober 2011 en mei 2012 gaat Kluivert 1.084 weddenschappen aan. Let wel, dit is een gemiddelde van 30 weddenschappen per week. Hij vergokt voor meer dan 2,4 miljoen euro, en verliest daarmee 5 ton. Natuurlijk raakt hij in de problemen.
Tekening: Sterre Steins Bisschop. Klik voor een uitvergroting
De voetballer en de professor
Het is bij beiden de directe aanraakbaarheid van de verslaving die het dwangmatig maakt. Wat de gevallen ook gemeen hebben, is dat bij beide de suggestie wordt gewekt dat ze worden toegesproken door een en dezelfde persoon: de vertrouwde vriend.
Bij de professor blijkt dat er drie of vier personen waren die de rol van de vriendin afwisselend vertolkten. Ze werkten voortreffelijk samen en ieder van hen had op ieder moment volledige inzage in de correspondentie. Ze opereerden vanuit verschillende tijdzones en daarmee was Sarah altijd wakker en bereikbaar.
Kluivert wordt ook dag en nacht benaderd, door een syndicaat van zeven mensen, aangevuld met tientallen ronselaars en geldlopers. Kenmerkend voor zijn verslavingsgevoeligheid is dat hij tijdens het WK 2014 in Brazilië, waar Kluivert assistant-coach van Van Gaal is, al pokerend met spelers van Oranje 20 duizend euro verspeelt.
De professor en de voetballer. De professor is een romanfiguur, de voetballer bestaat echt. De romanfiguur is gebaseerd –zoals Pfeijffer in de verantwoording schrijft- op de ooit in Oxford gepromoveerde en aan de universiteit van North Carolina werkzame deeltjesfysicus Paul Frampton. Lees het artikel over zijn belevenissen, in de New York Times.
Reacties
En, tenslotte, de reacties van beide verslaafden is verschillend. De voetballer is kort en duidelijk: “Ik vind het gewoon heel kut dat dit gebeurd is en hoop dat hiermee de kous af is”.
De professor daarentegen is dankbaar in het prachtige boek van Pfeijffer. “.. omdat ik mij in het gezelschap van mijn voorstelling van haar meer mens voel en vrijer dan ik mij ooit gevoeld heb op de faculteit aan de Mercuriussteeg 17 in onze stad”. En, even later: “Het is niet Gods schuld dat Hij niet bestaat. Het mysterie van het geloof is dat wij Hem hebben geschapen naar ons beeld omwille van het geloof”. Mooi of mooi?
Zie het internet als een geloof dat wij in ons volle verstand geschapen hebben naar ons beeld. Met alle verworvenheden en verdorvenheden in het bereik van onze vingertoppen. Niet altijd makkelijk. Zoals Oscar Wilde zei: ik kan alles weerstaan behalve de verleiding.
Over de auteur
