8 bakens voor goede samenwerking bij diverse teams

Internationaal werken, wordt steeds vaker van ons verwacht. We hebben zoals nooit tevoren, te maken met diversiteit binnen organisaties, onder andere op het gebied van cultuur, mentaliteit en nationaliteit. Bovendien willen bedrijven bij recruitment steeds vaker diversiteit nastreven. Mooi, maar dat is slechts fase één. Wat gebeurt er in fase twee, waarin diverse teams met elkaar gaan samenwerken? Hier begint het namelijk pas.

Dit soort verandertrajecten, horen bij deze tijd en zijn schitterend om te mogen begeleiden. Het boek van Jim Morris en Sylla Pahladsingh – The eight great beacons of cultural awareness; navigating the cultural landscape (aff.) – geeft een aantal bouwblokken om een basis te leggen.

Over landsgrenzen heen

Het komt niet uit de lucht vallen: female empowerment, emancipatie en diversiteit zijn zaken waar ik vanuit het vak èn op microniveau als vrijwilliger, al vaak mee naar buiten ben getreden. Niet geheel toevallig is het gegeven dat ik mij met Noord-Afrikaanse, Franse, Italiaanse en Russische afkomst altijd wereldburger heb gevoeld en ernaar heb gehandeld. Bovendien helpt een bepaald soort rijpheid door de vele levensgeschiedenissen natuurlijk een handje mee. Nou ja, een handje?

Los van mijn eigen intrinsieke motivatie, zijn er talloze internationale onderzoeken die jaar na jaar onderschrijven dat diversiteit vanuit zakelijk oogpunt bevorderend is en bedrijfsdoelstellingen ondersteunt, ongeacht de laag of expertise waar we over spreken. Veel organisaties werken bovendien over landsgrenzen heen, bijvoorbeeld doordat zij fuseren om in een versterkende eenheid te transformeren. Laten we wereldwijde media, entertainment en dergelijke, via de digitale snelweg, niet vergeten. Kortom, met diversiteit verdergaan, is relevanter dan ooit.

Veel organisaties werken bovendien over landsgrenzen heen, bijvoorbeeld doordat zij fuseren om in een versterkende eenheid te transformeren. Met diversiteit verdergaan, is relevanter dan ooit.

Geen goed of fout

Succesvol stappen zetten, vraagt om ijzersterke intermenselijke vaardigheden. Draagvlak voor cross-culturele communicatie en gewaagd leiderschap, niet alleen met de bedrijfsdoelstellingen in het achterhoofd, maar natuurlijk in de eerste plaats met het welgemeende welbevinden van de betrokkenen. Zet individuen in hun kracht en stuur bij wanneer nodig. De dans van de belangen van alle betrokkenen begint met de erkenning dat er geen goed of fout is. Eerlijkheid staat centraal, waarbij hypocrisie – helaas nog vaak een pijnpunt binnen organisaties – wordt uitgesloten.

8 bakens voor diverse teams

Aan het fundament werken, kan met de acht bakens van Jim Morris en Sylla Pahladsingh. Ik vat ze hieronder samen om mee te nemen:

1. Regels en behoeftes

Verwacht niet dat wat voor jou werkt, vanzelfsprekend ook voor anderen werkt.  Wees voorzichtig met verwachtingen, want de mogelijke teleurstellingen of kwetsingen liggen op de loer.

2. Het begrip ‘gezicht behouden’ versus ‘waarheid’

Het begrip gezicht behouden of -verliezen is van directe invloed op wat wij onder waarheid verstaan. Daarbij is er een verschil tussen hoe ‘eerlijk’ mensen zijn en wat zij wel en niet van elkaar accepteren.

3. Emoties binnen culturen

Emoties worden op zeer uiteenlopende manieren, of niet, geuit. De ideeën over (zelf-)expressie variëren zo, dat er verwarring kan ontstaan.

4. Ruimte en tijd

Ruimte en tijd worden door iedereen anders ervaren. Persoonlijke- en fysieke ruimte gaan gepaard met verschillende moralen. Tijd is voor sommigen een vloeibaar begrip, terwijl dit voor anderen een meetbaar iets is, verbonden aan geld.

5. Taal: verbale en non-verbale communicatie

Veel mensen spreken twee of meer talen. Om interesse, respect en binding aan te tonen, is het aardig om iets in de taal van de ander te zeggen, voordat er op de gemeenschappelijke taal wordt overgegaan – vaak is dat Engels. Wees voorzichtig met oordelen, want zowel verbale als non-verbale communicatie veroorzaken onnodige misverstanden.

6. Leiderschap over culturen heen

We kennen allemaal de gedachte dat iets uit zijn verband wordt gerukt. Dat komt regelmatig voor bij internationale teams, waarbij delen van al die achtergronden initieel niet helder zijn. Dit vraagt om gewaagd leiderschap, waarbij de persoon in kwestie voelsprieten heeft, die doorlopend in beweging zijn en zowel proactief als reactief worden gebruikt.

7. Onderhandelen

In tijden van onderhandeling en stress zijn de meesten van ons geneigd om terug te vallen op onze (stereotype-) beelden en onderbuikgevoelens die mogelijk een slechte raadgever zijn – niet te verwarren met intuïtie. Een solide basis, sterk ontwikkeld bewustzijn en natuurlijk ervaring bieden uitkomst.

8. Een scheppend team

Hoeveel denkpatronen, stijlen in de breedste zin van het woord en diversificatie in strategieën, aanpak en acties zijn er wel niet binnen multiculturele teams? Niets minder dan pure verrijking. Bij elkaar gebracht en in goede banen geleid, ontstaat er een scheppend team dat daadwerkelijk in staat is om een (r)evolutie op gang te brengen.

Twee opdrachten

In het boek worden verschillende opdrachten gegeven. De volgende opdrachten deel ik graag, zodat je zelf mee aan de slag kunt:

De weg naar verandering

Meer over het boek ga ik niet verklappen. De hoofdstukken zijn vlot geschreven en worden steeds met een samenvatting afgesloten. Ieder hoofdstuk bestaat uit vier onderdelen, namelijk ervaring, reflectie, theorie en toepassing. Er wordt gebruikgemaakt van kwadranten en modellen die houvast bieden, waarbij je je wel moet afvragen of ze dekkend zijn.

Er is nog een wereld te winnen

Het wordt immers steeds lastiger om met modellen te werken, juist omdat we kunnen constateren dat diversiteit ‘volwassen’ is geworden. De ‘mengsels’ zijn persoonsgebonden, onvoorspelbaar en complex. Met modellen slaan we de plank geregeld mis. Vandaar mijn persoonlijke overtuiging dat human capital, cross comms en diversiteit niet alleen zaken zijn die in HR- en managing consulting-land ondergebracht moeten worden. Tijd om die zaken aan het rijk der creatievelingen en communicatievelingen over te dragen. Er is nog een wereld te winnen.

Laat ik mij daarvoor hardmaken, omdat dat dé weg naar verandering is. Daarbij is er van jongs af aan een stemmetje in mij geweest dat mij dit ingeeft. Goed, bovendien weet ik wat het is als mensen duizend en één beelden van je hebben, die niet met de realiteit kloppen (zonder flauw te doen over wat ‘realiteit’ inhoudt). Met plezier nodig ik jullie uit voor inspirerende gesprekken.

Over het boek

Titel: The Eight Great Beacons of Cultural Awareness
Auteur: Jim Morris & Sylla Pahladsingh
Uitgever: Thema
Jaar: 2016
EAN: 9789462720633
Mediatype: Boek, 143 bladzijdes
Prijs: €24,99
Bestellen: via Managementboek (aff.)

Laat via de reacties horen hoe jij met diversiteit omgaat.

Afbeelding intro met dank een 123RF.