RankBrain van Google: wat is het en hoe werkt het?

RankBrain is een nieuw signaal dat door Google gebruikt wordt om moeilijke zoekopdrachten beter te begrijpen. Ook bepaalt RankBrain mee welke plek de zoekresultaten krijgen in de rangorde. En niet als de minste: Google geeft aan dat dit het op twee na belangrijkste signaal is. Hoe werkt RankBrain en heeft het al gevolgen voor zoekoptimalisatie?

Zoekmachines maken gebruik van honderden signalen die worden samengevoegd in een algoritme. Dit algoritme weegt de informatie en combineert deze vervolgens met als resultaat de pageranking: welke zoekresultaten moeten er getoond worden en in welke volgorde.

Pageranking in vogelvlucht

Google beoordeelt de waarde en de inhoud van een pagina op verschillende punten. Grofweg kunnen die in de volgende categorieën worden ingedeeld:

1. Informatie op de pagina zelf die zorgt voor een hogere waarde, zoals: relevante naamgevingen, relevante natuurlijke teksten en relevante meta-data-omschrijvingen. Ook of een pagina geschikt is voor mobiele apparaten valt hier onder.
2. Informatie op de pagina zelf die zorgt voor een lagere waarde, zoals: onnatuurlijk gebruik van zoekwoorden of verstopte zoekwoorden, bijvoorbeeld in witte letters op een witte achtergrond.
3. Informatie buiten de pagina die zorgt voor een hogere waarde, zoals: links vanuit veelbezochte en relevante websites of de gemiddelde tijd die een bezoeker op jouw pagina is.
4. Informatie buiten de pagina die zorgt voor een lagere waarde, zoals: links die gekocht zijn of vanuit buitenlandse websites die irrelevant zijn.

Vervolgens wordt er een weegfactor toegevoegd. De formule waarin de combinatie van alle variabelen inclusief deze belangrijke factor worden meegenomen, geeft als uitkomst een plaats in de rangorde van de zoekresultaten.

Een compleet en duidelijk overzicht vind je op The Periodic Table Of SEO Success Factors.

Hoe bepaalt Google de relevantie?

Voorheen werd dat bepaald door exact gelijke woorden of woordcombinaties (strings). Tot Google in 2013 Hummingbird lanceerde. Hummingbird maakt het mogelijk om ook resultaten weer te geven die niet exact dezelfde string bevatten, maar wel een duidelijke relatie met elkaar hebben.

De focus werd verplaatst van exacte zoekwoorden naar relevantie in de context: semantisch zoeken. Ook wel betiteld als: From finding ‘strings’ to finding ‘things’.

Het bepalen van die relevantie, het koppelen van data zonder exact dezelfde kenmerken, maar met een onderling verband, is een leerproces. Het is lastig om dit mee te nemen in het verwerken van een zoekopdracht die voor het allereerst in Google ingetypt wordt.

Nieuwe zoekopdrachten

Een zoekmachine heeft het moeilijk met zoekopdrachten die hij voor het allereerst ziet. Logisch. Als dezelfde vraag voor de zoveelste keer gesteld wordt, komt het antwoord direct uit parate kennis. Bij een nieuwe onbekende vraag moet Google zoeken naar mogelijke antwoorden. Hierna volgt een overweging: welk antwoord is de beste reactie op de vraag? Dit proces kost tijd.

Hoe vaak komt dat eigenlijk voor? Dagelijks is 15 procent van de totale zoekopdrachten een opdracht die Google voor het eerst ziet. Dat is een behoorlijk percentage. Zeker als je bedenkt dat er dagelijks drie miljard zoekopdrachten ingetoetst worden. De 15 procent staat dus gelijk aan zo’n 450 miljoen onbekende zoekopdrachten per dag.

Waarom is RankBrain ontwikkeld?

Om de bezoeker sneller en van betere antwoorden te voorzien, heeft Google dit nieuwe systeem ontwikkeld. Met behulp van artificial intelligence traint het algoritme zichzelf om patronen te herkennen. Als Rankbrain een onbekende zoekopdracht ziet, kan hij daarmee sneller inschatten welke woorden of zinnen een gelijksoortige betekenis of een onderlinge relatie hebben. Aan de hand daarvan maakt het een ‘educated guess’. Dat zijn de zoekresultaten die worden weergegeven. Vooral bij een zoekopdracht die uit veel woorden bestaat, waar Google nu veel moeite mee heeft, biedt deze technologie een uitkomst.

Maakt Google al gebruik van RankBrain?

De ontwikkeling van dit project, waar vijf ontwikkelaars aan verbonden waren, heeft ruim een jaar in beslag genomen. Eind oktober kwam Google met het nieuws naar buiten over het bestaan van  RankBrain. Corrado, een senior ontwikkelaar bij Google, gaf niet prijs hoeveel zoekopdrachten er tot nu toe door dit systeem zijn beoordeeld. Wel vertelde hij dat RankBrain inmiddels al enkele maanden ingezet wordt.

Wat maakt RankBrain uniek?

Artificial intelligence werd al ingezet met de komst van Hummingbird. Waarin is RankBrain dan onderscheidend met de bestaande technologie? De huidige werking van de systemen is gebaseerd op de input van ontdekkingen en inzichten van programmeurs: menselijke input. Zoals eerder genoemd, is RankBrain daarentegen zelflerend. Het signaleert zelf patronen en het ontwikkelt zelf inzichten: Machine learning.

Is dat alles?

Ja. Dat het nog niet spectaculair is, blijkt wel uit de praktijk. Google heeft RankBrain al enige maanden in gebruik, maar de uitrol is vrij onopgemerkt gebleven. Zelfs de SEO-professionals die pageranking zeer nauwlettend in de gaten houden, hebben geen alarm geslagen. Pas toen Google zelf met het nieuws naar buiten kwam, is RankBrain en de bijbehorende verandering in de zoekresultaten een hot item geworden op kennisfora en weblogs.

Maar vergis je niet!

Dat de implementatie van RankBrain niet direct is opgevallen, wil niet zeggen dat de impact hiervan beperkt is. Juist vanwege het zelflerend vermogen moeten we de werking van RankBrain niet onderschatten. Machine learning zorgt er namelijk voor dat de scholing onwaarschijnlijk snel gaat; de kennis stijgt exponentieel. En dat 24 uur per dag, 7 dagen in de week, non-stop.

Het is de bedoeling dat RankBrain daardoor direct, waar mogelijk zelfs bij de first time search, verbanden legt en dit meteen meeneemt bij de weergave van de zoekresultaten.

Bovendien, elke keer dat RankBrain een gok waagt, monitort het aansluitend hoe de bezoeker reageert op de getoonde zoekresultaten. Deze informatie wordt opgenomen en direct verwerkt.

RankBrain in actie

Om de intelligentie van het systeem te testen, deed Google een experiment waarin zij RankBrain het liet opnemen tegen een aantal van hun search engineers. Zij schotelden de engineers, die dagelijks werken aan de ontwikkelingen van algoritmes, een aantal pagina’s voor om door te nemen. Vervolgens is gevraagd welke van de pagina’s bovenaan in de zoekresultaten naar voren komt.

Het menselijke team gokte in 70 procent van de gevallen juist. RankBrain versloeg hen met 80 procent correcte voorspellingen.

Google search met RankBrain: voor en na

Stel, je zoekt naar: ‘elektrisch apparaat gat in muur schilderij ophangen‘. Ieder mens zal begrijpen dat je op zoek bent naar een boormachine. Google heeft hier nog een beetje moeite mee.

Google laat nu alleen pagina’s zien waarbij de woorden, zij het los van elkaar of gedeeltelijk, voorkomen op een pagina. De getoonde websites hebben allemaal betrekking op klussen en klusbedrijven. Op de eerste pagina zoekresultaten is geen boormachine te vinden.

Het is de bedoeling dat RankBrain zelf begrijpt dat jij graag boormachines in de zoekresultaten wilt zien. En dat gaat gebeuren. De combinaties van woorden zoals gat en boormachine of elektrisch apparaat en boormachine zal het systeem op verschillende pagina’s tegenkomen en registreren. En als iemand na de zoekopdracht ‘schilderij ophangen’ uitvoerig pagina’s met boormachines bekijkt, onthoudt RankBrain dat.

Het is niet duidelijk bij hoeveel zoekopdrachten RankBrain al is ingezet sinds de invoering deze zomer. Maar gezien de veelbelovende vooruitzichten die Google schetst, zal het niet lang duren voor de werking van RankBrain op grote schaal te merken is.

Wat zijn de gevolgen van RankBrain voor SEO?

Feitelijk nog niet heel veel. De komst van RankBrain betekent voornamelijk dat je minder rekening hoeft te houden met regelmatig gebruik van exact dezelfde zoektermen in een stuk tekst. Dat is fijn. Dat zal zorgen voor teksten met minder herhalingen en meer synoniemen, net als in een natuurlijk gesprek. Een tekst die bedoeld is voor de bezoeker, niet voor de zoekrobots.