Voorkom merkmisbruik: zo bescherm je je merk online [checklist]

Van kleding tot huishoudelijke apparatuur en toegangskaarten voor evenementen: bijna alles is tegenwoordig online te koop. Het internet biedt organisaties veel kansen om omzet te genereren en hun merknaam te versterken. Echter profiteren cybercriminelen ook van het feit dat bedrijven online actief zijn; ze maken massaal misbruik van sterke merknamen. Hoe bescherm je jouw merk hiertegen? 

Cybercriminelen maken massaal misbruik van sterke merknamen, bijvoorbeeld namaakartikelen te verkopen, merknamen en logo’s onrechtmatig te gebruiken of door domeinnaamkaping. Merkmisbruik kan een behoorlijke impact hebben op verkoopresultaten, imago, merkwaarde en consumentenvertrouwen. Hoe kun je voorkomen dat jouw bedrijf slachtoffer wordt van online merkmisbruik? De zeven vragen uit dit artikel helpen je om jouw merk online te beschermen.

1. Zijn de merk- of productnamen geregistreerd?

Het beschermen van een merk zou al moeten beginnen voordat een product, bedrijf of dienst goed en wel gelanceerd is. Zorg er dus voor dat merkbescherming onderdeel uit gaat maken van de product lifecycle. Het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) is de officiële instantie voor merkbescherming in de Benelux. Hier kunnen bedrijven hun merk- of productnaam registeren. Na registratie is het merk voor een periode van tien jaar wereldwijd beschermd.

2. Is het logo of beeldmerk geregistreerd?

Het ligt wellicht iets minder voor de hand, maar naast het registreren van de merk- en productnaam is het ook belangrijk om het logo of beeldmerk te registreren. Je wilt als bedrijf, en dus als merkeigenaar, namelijk niet dat anderen jouw logo gebruiken voor hun merk of product. Ook voor het registreren van beeld-, vorm-, kleur- en klankmerken kunnen bedrijven terecht bij het BBIE.

3. Zijn de belangrijkste domeinnamen geregistreerd?

Wat verder van belang is, naast de registratie van de merk-of productnaam en het logo of beeldmerk, is de registratie van de belangrijkste domeinnamen. Er vindt namelijk een stijging plaats in het aantal domeinnaamkapingen, social engineering-aanvallen (waarbij internetgebruikers vaak verleid worden financiële- en persoonlijke gegevens te verstrekken) en andere vormen van inbreuk op de beveiliging van domeinnamen. Registreer namelijk ook de domeinnamen die voor jouw bedrijf het belangrijkst zijn, zodat deze niet ten prooi vallen aan misbruikers.

Uitdaging: introductie van nieuwe generieke toplevel domeinen (gTLD’s)

De introductie van de nieuwe generieke toplevel domeinen of gTLD’s (het gedeelte van een domeinnaam rechts van de punt; .com, .net, .nl, etc.) brengt daarnaast weer nieuwe uitdagingen met zich mee. Hierdoor zal het aantal domeinnamen namelijk flink toenemen. Daardoor wordt het defensief registreren van domeinen ook belangrijker.

Trademark Clearinghouse & ‘Sunrise’-registraties

Eén van de methodes om je domeinnamen te beschermen is door de merknaam in het Trademark Clearinghouse te registreren. Dit is een centrale opslagplaats van geregistreerde handelsmerken, die wordt gebruikt ter ondersteuning van ‘Sunrise’-registraties. Deze zogenaamde ‘Sunrise-periode’ van dertig dagen gaat vooraf aan iedere nieuwe extensie en biedt de houders van merkrechten de mogelijkheid om domeinen te registreren voordat deze beschikbaar worden voor het publiek.

Ook wordt er een melding verstuurd wanneer er tijdens de Sunrise-periode een registratie gedaan wordt van een naam die identiek is aan een naam in het Clearinghouse. Vervolgens kan het merk contact opnemen met de registrant als hij van mening is dat er inbreuk wordt gemaakt op zijn (merk)rechten.

4. Zijn er afspraken gemaakt met je affiliates en partners?

Resellers en partners helpen doorgaans om nieuwe klanten en internetverkeer te genereren, waardoor de omzet vergroot kan worden. Maar als partners bijvoorbeeld via AdWords gaan bieden op jouw belangrijkste zoektermen, dan kunnen ze hiermee (ongewild) traffic wegsluizen dat bestemd is voor jouw website. Dit betekent dat de costs-per-click (CPC) stijgen en er onnodige provisies worden betaald. Ontwikkel daarom een duidelijk beleid voor het gebruik van merknamen en zorg ervoor dat partners deze voorwaarden ook begrijpen. Reageer direct wanneer je signaleert dat partners zich niet aan deze richtlijnen houden.

5. Zijn de kanalen waar de kans op misbruik het grootst is in kaart gebracht?

Proactieve maatregelen kunnen merkmisbruik aanzienlijk verminderen. Er bestaan geautomatiseerde tools die ontwikkeld zijn om merkmisbruik op te sporen. Deze tools kunnen bijvoorbeeld de netwerken identificeren die achter malafide websites zitten. Een dergelijk netwerk bestaat vaak uit duizenden websites die allemaal beheerd worden door één of enkele beheerders. Daarnaast maken deze tools inzichtelijk welke beheerders of netwerken de grootste bedreiging vormen, wat hun werkwijze is, waar het misbruik plaatsvindt, welke valse websites, ruilsites, zoekmachines en social media de meeste traffic wegkapen en op welk moment het misbruik het grootst is. Een antwoorden op deze vragen zal je helpen om eenvoudiger prioriteiten aan te brengen in de uiteindelijke aanpak.

6. Is er een tool geïmplementeerd die proactief monitort op misbruik?

Er bestaan verschillende tools die volgen hoe jouw merk op het internet wordt gebruikt of misbruikt. In de meeste gevallen is het namelijk ondoenlijk om het internet handmatig af te zoeken naar merkmisbruik. Bij het monitoren is het van belang dat ook social media worden meegenomen. Het grote bereik, de transparantie en het virale karakter van deze platformen maken het een ideale omgeving voor oplichters die willen profiteren van de goede naam van bekende merken. Het is daarom raadzaam het merk te registreren op alle belangrijke social media-platformen in alle landen waarin het bedrijf actief is en deze platformen vervolgens actief te monitoren.

7. Is er een protocol opgesteld om misbruik aan te pakken?

Om actief op merkmisbruik te kunnen reageren, is het raadzaam om hiervoor een protocol op te stellen. Door een persoon of afdeling verantwoordelijk te maken voor (online) merkbescherming en te voorzien van duidelijke richtlijnen kan eventueel misbruik adequaat worden aangepakt. Om te bepalen op welke vormen van misbruik je moet reageren, zul je allereerst moeten onderzoeken welke impact het online merkmisbruik heeft op jouw inkomsten, klanttevredenheid of klantvertrouwen, om welke vorm van misbruik het gaat en de mate waarin jouw merk wordt bedreigd. Vervolgens probeer je te kwantificeren om hoeveel verkeer het gaat en bepaal je of één partij meerdere inbreukmakende sites bezit. Tot slot richt je je eerst op de sites met het meeste verkeer of het meest flagrante misbruik, om met een waarschuwingsbrief te reageren op het misbruik. Indien nodig kun je zelfs een gerechtelijke procedure starten.