Co-destructie: de waarde van samen dingen kapot maken

Bij de zakelijke inzet van sociale media, wordt cocreatie vaak gezien als het ultieme stadium dat je als organisatie kan bereiken. Eerst luister je naar jouw klanten (partners en collega’s), vervolgens ga je met hen in gesprek en daarna probeer je samen jouw product of dienst te verbeteren. Voordat je iets kan creëren heb je echter ruimte nodig.

Die ruimte krijg je door dingen te ordenen, maar ook door dingen weg te gooien. En als je samen iets wilt creëren, waarom zou je dan ook niet eerst samen iets kapot maken? T-Mobile deed dit op 31 oktober samen met de bezoekers van de Sprout Challengerday en noemde het codestructie.

Versleten maatschappij

Ruim een jaar geleden hoorde ik Herman Wijffels, econoom en hoogleraar duurzaamheid en maatschappelijke verandering aan de Universiteit Utrecht, vertellen over de “versleten maatschappij” waarin wij leven. Wijffels legde uit dat het systeem achter onze maatschappij niet (goed) meer werkt. Doordat banken leningen hebben verstrekt tegen een fractie van de eigenlijke waarde zijn er schulden ontstaan die nooit meer afbetaald zullen worden. Tegelijkertijd raken onze natuurlijke bronnen op en zijn er – dankzij ons goede onderwijssysteem – te veel hoogopgeleiden en te weinig ‘handjes’ om alle bedachte plannen te realiseren. Deze drie factoren samen veroorzaken de huidige crisis.

Volgens Wijffels zijn we op een tweesprong aangekomen. We kunnen vast blijven houden aan de regels van het huidige systeem. Hierdoor zullen we echter niet uit de crisis raken. We houden onszelf dan eigenlijk voor de gek. Wijffels noemt deze mensen ‘illusionisten’. Beter is het om te kiezen we voor een nieuw systeem. ‘Nieuwe realisten’, aldus Wijffels, kijken op een nieuwe manier naar hun leven. Vanuit het bewustzijn dat alles met elkaar is verbonden, realiseren ze zich dat hun persoonlijk gedrag van betekenis is voor het geheel.

Bevrijding

Dat het tijd is voor een nieuwe realiteit snappen ook Soo Choi-Bosman (social strateeg bij de zakelijke tak van T-Mobile) en Kristian Esser (oprichter van Mr. Harder, een creatief kennisbureau voor sociale technologie). “Er is een transitie gaande”, zegt Esser, “De mens komt weer centraal te staan. Verbinding en elkaar helpen om verder te komen, daar gaat het om. Net als in alle revoluties vraagt deze tijd van ons dat we anders gaan denken. We vragen veel van elkaar en daar is ruimte voor nodig. Die ruimte krijg je door spullen weg te doen, door ballast overboord te gooien.”

“De groei is uit de economie”, zegt Choi-Bosman, “We moeten het hebben van een andere vorm van groei. Niet nog meer spullen, maar juist meer waarde.” Cocreatie gaat dan ook over het samen creëren van waarde. Echter, om samen iets waardevols te kunnen maken, zullen we eerst bevrijd moeten worden van verstokte inzichten. “Veel vernauwende visies zijn zo hardnekkig dat het niet lukt om ze gewoon los te laten. Door fysiek iets kapot te maken (liefst met de blote hand) wordt het concreet en tastbaar. De bevrijdende weldaad van zinvol geweld.”

En zo schreven enkele tientallen bezoekers van de Challengerday hun obstakels op donderdag 31 oktober met een viltstift op een stuk hout. Na een korte uitleg en een demonstratie door Bok Kyu Choi, een meester in de traditionele Koreaanse vechtkunst, sloegen zij deze obstakels vervolgens zelf aan stukken. De helft van de versplinterde plankjes gingen in een goodie bag mee naar huis, als herinnering dat met dit obstakel was afgerekend en er ruimte is ontstaan om vanuit een nieuwe invalshoek naar dingen te kijken en samen waarde te creëren.

De andere helft van de stukken hout wordt door T-Mobile bewaard. “Van de halve plankjes willen we een cocreatietafel voor de boardroom maken,” zegt Choi-Bosman, “Iedereen met een kapot geslagen plankje is binnenkort welkom om aan deze tafel aan te schuiven en mee te praten over manieren waarop waarde gecreëerd kan worden.”