Terug naar de melkboer, hier komt de nieuwe vertrouwenseconomie!

Had jullie melkboer dat ook? Zo’n boekje? In dat boekje schreef hij op hoeveel flessen volle, halfvolle melk en yoghurt mijn moeder kocht. Eens per week rekende ze af. Soms had ze aan het eind van de maand niet voldoende geld om de laatste rekening te betalen.

Dan zette ze de lege statiegeld flessen buiten met een briefje:

De melkboer vond dat goed. Hij leverde de boodschappen netjes af. Hij vertrouwde mijn moeder. Hij kwam al meer dan dertig jaar in onze wijk. Kom daar maar eens om bij Albert Heijn. Stel je voor dat je met je volle boodschappenkar langs de caissière loopt en over je schouder roept: “Volgende week reken ik wel even af! Ben nu aan het eind van de maand.”
Ondenkbaar.

Of toch niet?

Petra verhuisde vorig jaar haar slijterij van Breskens naar Sluis. Voor dat project was geld nodig. Geld dat ze niet van de bank kreeg. Petra was al actief op verschillende social media en zette haar netwerk in voor het verzamelen van het benodigde kapitaal.

In totaal bracht ze €100.000 bij elkaar, waarmee de verhuizing en verbouwing gefinancierd konden worden.

Deelnemers legden €1000 in. Daarvoor ontvingen ze €1200 aan cadeaubonnen. De cadeaubonnen mochten ze pas na een jaar verzilveren. Met het nadrukkelijke verzoek om dat geleidelijk te doen, om een ‘drankrun’ te voorkomen. Crowdfunding-succes door Petra de Boevere.

Geld gekregen door vertrouwen.

Mijn vriendin heeft voor de derde keer borstkanker

Afschuwelijk.
Maar deze keer is anders: ze is beter geïnformeerd. Ze weet waar ze waardevolle informatie kan vinden. Zelfbewust stapt ze op haar arts af en vraagt en vraagt door. Ze is niet tevreden. Dus gaat ze naar een arts voor een ‘second opinion’. Deze dokter geeft haar hoop. Hoop is wat ze nodig heeft om te overleven. Gecombineerd met alles wat ze zelf al weet over haar lijf en deze nare ziekte, heeft ze gekozen voor de second opinion behandeling.

Informatie van hoge waarde geeft vertrouwen.

Airbnb: hotels uitschakelen

Op vertrouwen is ook het concept van Airbnb gebaseerd. Airbnb is een platform waarop verhuurders en huurders elkaar kunnen vinden. Het is bedoeld voor vakantiegangers die een locatie zoeken om voordelig, veilig te overnachten.

“Jaja, dat ken ik en dan kom je daar en dan is het een zooi.”

Nee, dus niet. Airbnb werkt met referenties. Aanbevelingen krijg je van de mensen die bij je geweest zijn. Ze kunnen zowel positief als negatief zijn. Kijk maar, een voorbeeld:

Hoe meer aanbevelingen, hoe beter

De referenties geven vertrouwen en vertellen je precies wat wel en niet goed is aan het logies. Op grond van wat jij belangrijk vindt maak je een keuze bij Airbnb. Voor verhuurders betekenen goede referenties meer bezetting en mogelijk een hogere prijs. Airbnb zet de traditionele markt van hotels en vakantiehuizen buiten spel.

Referenties kom je ook tegen bij LinkedIn. Bij LinkedIn geef je een referentie aan een contact. Die heeft een keuze: plaats ik de testimonial op mijn profiel of niet? Een openbare referentie zegt iets over de referent en de ontvanger. Vroeger moesten sollicitanten referenties geven. De oprechtheid van zo’n referentie was nooit zeker. Niet meer nodig.
De recommendations geven transparant aan wat het beeld van je sollicitant is.

Geen winst, maar transparantie en nabijheid

Transparantie is een kernwaarde van de Belgische NewB bank, een particulier initiatief. Onder het motto ‘Ik bank mee’ tekenden al meer dan 36000 mensen in. Zij willen een bank die transparant is, voor hen werkt en sober is. Belangrijk is ook dat hun bank investeert in de reële economie, nabij en duurzaam.

Bijdragen aan NewBbank kan door een aandeel van €20,- te kopen. Verwacht daar geen hoog rendement van, hopelijk houdt het aandeel door de jaren heen dezelfde waarde. Dividend zal in het eerste jaar nog niet uitgekeerd worden. Toch kiezen eind maart 36000 burgers in een paar dagen tijd voor deze vorm van bankieren. De coöperatie die je geen winst belooft, maar wel transparantie en nabijheid.

Hoe kan dat?

De emotie van mensen is aangesproken. Ik kom op voor een bank die van mij is, staat in het manifest. En: Dit alternatief wil ik mee mogelijk maken: het oprichten van een andere bank. Ik bank mee.

Iedereen heeft gehoord van de problemen in de bankwereld, de enorme salarissen, de bonussen en de reddingsacties van de overheid. Met ons belastinggeld. Daar willen deze deelnemers wat aan doen. Ze willen laten zien dat het anders kan. Dat het beter kan. Ook banken kunnen uit een soort crowdsourcing-project ontstaan.

Wat hebben deze voorbeelden gemeen?

Het zijn allemaal voorbeelden van vertrouwen. En transparantie. Internet maakt zichtbaar wat de mogelijkheden zijn. Of je een goedkoop verblijf wilt boeken. Of een wat duurder, waar je meer informatie over hebt. Of je naar je eigen arts gaat of toch liever naar een ander. Of je naar de bank gaat of toch je eigen netwerk aanspreekt. Allemaal voorbeelden van de nieuwe economie en de kracht van testimonials.

In de afgelopen jaren zijn we doorgeslagen in formalisering en juridisering. Nu komen initiatieven tot stand die los staan van de gevestigde orde en economie. Mensen laten andere mensen weten wat ze ergens van vinden, wat hun ervaringen zijn.

Zijn we terug bij de melkboer en zijn boekje?

Nee. Maar internet geeft ons de kans om van mens tot mens nieuwe transparante relaties aan te gaan. Waarmee we grote corporaties buiten spel zetten en terug keren naar kleinschaligheid en vertrouwen. Kijk naar Airbnb, je vertrouwt op de referenties van iemand uit een ander werelddeel. Crowdfunding, jij beslist waarin je geld investeert, waarin je vertrouwen hebt. Op grond van je eigen informatie beslis je welke behandeling je wenst. Social media en internet ondersteunen de initiatieven voor de nieuwe vertrouwenseconomie.

Misschien kan het dan toch, bij de Albert Heijn:
‘Schrijf het even op, ik betaal morgen wel!’