Innovatie in de zorg: het nut van de mobiele sociale werkomgeving

Als we niet innoveren, kost de gezondheidszorg volgens het CPB binnen 17 jaar 25 miljard euro. Dat is 14 miljard meer dan nu. Bovendien hebben we 450.000 extra zorgverleners nodig. Sinds 1998 (tot 2010) zijn de kosten al met 60% gestegen. Genoeg reden om te kijken naar hoe Health Care efficiënter en effectiever kan worden.

Want we móeten meer met minder doen, met minimaal gelijkblijvende kwaliteit. Eén van de richtingen waar binnen verbetering noodzakelijk is, is de zorgverlening, zoals ouderenzorg en thuiszorg. Communicatiemiddelen, sneller informatie beschikbaar hebben en beter kunnen samenwerken met mantelzorg – zoals familie – en met de cliënt zelf, zijn ‘low hanging fruit’.

Binnen de gezondheidszorg zijn de volgende richtingen van innovatie van belang:

1. Innovatie in behandeling: geavanceerde technische innovaties voor het verbeteren van de behandelingen van de patiënt;
2. Innovatie in ‘self service’: ervoor zorgen dat de patiënt meer zelf kan doen;
3. Innovatie in samenwerking: verbeteren van samenwerking tussen instanties en tussen zorgverlener, arts, mantelzorg en cliënt/patiënt zelf;
4. Innovatie in zorgverlening: verbeteren samenwerking, communicatie en het werk van zorgverleners onderling.

Innovatie in zorgverlening relatief weinig aandacht

Op de meeste evenementen rondom zorg en zorginnovatie ligt de nadruk op de eerste en tweede richting. En in de krant lees je veel over het elektronisch patiëntendossier (EPD) en het elektronisch cliëntendossier (ECD). Toch valt er binnen samenwerking, communicatie en het werk van zorgverleners erg veel winst te behalen. In dit artikel leg ik uit wat dit inhoudt en wat het kan opleveren.

Binnen thuiszorg, ouderenzorg, jongerenzorg, gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg hebben zorgverleners vaak weinig digitale middelen om snel de juiste informatie te vinden over hoe te handelen, om snel toegang te verkrijgen tot team-informatie, zodat het makkelijk is om werk over te dragen, dingen snel af te stemmen of collega’s snel te vinden. De meesten hebben geen PC of tablet en als er een mobiele device beschikbaar is, dan is daar bovenstaande niet of onvoldoende op mogelijk. Als Frankwatchinglezer zul je de oplossing al raden: met een sociaal intranet en digitale mobiele werkomgeving zal de zorgverlener, mits specifiek voor hem of haar ingericht, veel werk efficiënter kunnen doen.

Wat zit er in een mobiele sociale werkomgeving voor zorgverleners?

Binnen een dergelijk mobiele sociale werkomgeving kunnen zorgverleners op een PC of tablet en mobiel bijvoorbeeld:

• Protocollen snel binnen handbereik hebben;
• Werkoverdracht rondom een cliënt doen;
• Teamoverleg hebben;
• Zaken delen en afstemmen;
• Afstemmen met cliënt en familie;
• Toegang hebben tot roosters en route;
• Collega’s kunnen vinden en zien of zij nu beschikbaar zijn;
• Laagdrempelig toegang krijgen tot allerlei andere applicaties zoals back-end en elektronisch cliëntendossier (ECD);

Dit is vanzelfsprekend geen onuitputtelijke lijst. De belangrijkste voordelen voor de zorgverlener is dat zij hun werk beter kunnen doen, kwaliteit kunnen leveren en van meer waarde kunnen zijn voor hun cliënten. Voor de zorginstelling zijn duidelijk voordelen te behalen. Informatievoorziening vanuit de kantoren en vanuit de teamleiding wordt persoonlijker, de zorgverlener zal zich meer verbonden voelen, kan efficiënter werken, zonder in te boeten aan kwaliteit en er komt meer ruimte voor samenwerking met mantelzorg (zoals familie) en met de cliënt zelf, en dus voor activiteiten die uitgevoerd worden door cliënten en familie.

Tot zover de beloften. Je zult je wellicht afvragen of er ook bewijs is dat dit ook echt werkt. Het antwoord is dat sommige zorginstellingen hiermee recent gestart zijn en dat de voordelen zich langzaam aan openbaren. We zullen nog een jaar of twee nodig hebben om de echte harde bewijzen beschikbaar te hebben.

Welke technologieën zijn beschikbaar?

De platformen waarop deze mobiele sociale werkomgevingen en sociaal intranet gerealiseerd kunnen worden zijn schaars. Via open source-platformen kun je veel zelf bepalen en via het Google-platform heb je basisfunctionaliteiten snel in de lucht, terwijl veel bovenstaande functionaliteiten niet zomaar beschikbaar zijn. Ook Office 365/ SharePoint 2013 biedt dit niet allemaal standaard, maar partners van Microsoft bieden de ontbrekende specifieke applicaties.

Office 365 is interessant, omdat het speciale tarieven biedt voor mobiele werkers zoals zorgverleners. Google en Office 365 zijn als Cloud-diensten interessant door de beschikbaarheid, anytime en via any device. Beide platformen bieden een app-store voor specifieke zorgapplicaties voor het intranet, waarbij de store van Google al iets langer beschikbaar is en de apps voor Office 365 meer ‘enterprise’ zijn, meer als een logisch onderdeel voelen van het platform en betere integraties hebben met de rest.

Vertrouwen in Cloud

Nu De Nederlandse Bank (DNB) Office 365 heeft goedgekeurd voor financiële instellingen, zullen zorginstellingen meer vertrouwen hebben in de maatschappelijke acceptatie van Cloud, ook al liggen de twee branches mijlenver uit elkaar. De eerste reactie op Cloud binnen de zorg heeft doorgaans met patiëntgegevens te maken. Het platform waar we in dit artikel over hebben, slaat geen formele patiëntgegevens op, maar alleen cliëntgerelateerde gegevens, die wel met verzorging te maken hebben, maar niet met de geneeskundige behandeling. Deze gegevens zouden in het elektronisch cliëntendossier behoren te staan. Dit systeem kan via de portal dan weel toegankelijk gemaakt worden, hoewel sommige zorginstellingen ook deze systemen al in de Cloud hebben staan of bezig zijn om deze te realiseren.

Ook tijdens de onlangs gehouden Roundtable over Sociaal Intranet binnen de Zorg lag het zwaartepunt van de discussies op de privacy en veiligheid van dergelijke platformen. De groep was zelf doordrongen van de noodzaak van een dergelijk systeem, maar vroeg zich af hoe (snel) zij het bestuur mee kunnen nemen.

Leidt noodzaak tot urgentie?

De noodzaak voor innovatie binnen zorg is duidelijk en een deel daarvan is ‘low hanging fruit’, omdat het beschikbaar is en de kosten zeer te overzien zijn. De eerste instellingen zijn al ‘live’ en veel zullen volgen. Hoe snel zal het gaan? En wat zal het opleveren? Ik ben benieuwd.