Europees Parlement wil privacyregels herzien: opt-in voor alle marketing

Ruim een jaar geleden lekte het voorstel tot nieuwe Europese privacyregels van de Europese Commissie. Inmiddels is dit voorstel geamendeerd door het Europees Parlement. De wijzigingen zijn ingrijpend. Zo wil men een opt-in voor marketing en en het aanleggen van klantrecords.

Direct mail en telemarketing alleen met toestemming

Ruim een jaar geleden schreef ik over het gelekte voorstel tot nieuwe Europese privacyregels van de Europese Commissie. Als het voorstel doorgang vindt, kunnen direct mail en telemarketing straks alleen nog maar als de consument hiervoor toestemming heeft gegeven. Sterker nog: de consument moet toestemming geven zodra een willekeurig bedrijf gegevens over hem vastlegt, al is dit alleen de naam en het adres of de aankoopgeschiedenis. Bovendien wordt de definitie van persoonsgegevens flink verbreed, waardoor ook geo-data en cookies onder deze wet kunnen vallen.

Bittere pil

De amendementen (PDF) zijn opgesteld door de LIBE-commissie (civil liberties, justice and home affairs), geleid door Jan Philippe Albrecht. Dit is de leidende commissie in het Europees Parlement bij de herziening van de Europese privacyregels. Hun voorstellen maken een einde aan het opt-out verzamelen van gegevens. Voor profileren (een klantrecord aanleggen) en alle vormen van marketing is expliciete toestemming van de consument nodig. Deze gegevens mogen dus ook niet zonder toestemming verhandeld worden. Het toekennen van lifestylekenmerken op basis van postcode bijvoorbeeld, zou in dit geval ook alleen maar mogen met toestemming.

Uitzonderingen

Er zijn drie uitzonderingen op de opt-in-regel:

1. Als de contactgegevens van de consument zijn verkregen in het kader van een contract (koop, levering van diensten etc.) mogen ze zonder toestemming gebruikt worden om aanbiedingen te doen van eigen en gelijksoortige producten en diensten (klantrelatie-uitzondering).
2. Voor B2B-communicatie is geen toestemming nodig.
3. Voor communicatie van non-profit-organisaties is geen toestemming nodig, mits deze erop gericht is donaties te werven. Met andere woorden, bij reclame voor een WNF-clubblad heb je weer wel toestemming nodig van de ontvanger.

Opt-out toegang van groot belang voor MKB en markttoetreders

Het voorstel is een bittere pil en lijkt haaks te staan op de droom van een concurrerende interne Europese markt die de Brusselse politiek voorstaat. Opt-out toegang tot data is van groot belang voor nieuwe markttoetreders en het MKB. Zij verwerken persoonsgegevens om hun producten via direct- en online marketing onder de aandacht te brengen van potentiële kopers. Hierdoor kunnen ze concurreren met bestaande aanbieders die al een grote klantdatabase hebben.

Voor online brengt het voorstel ook extra verplichtingen met zich mee. Toestemming voor cookies kennen we al, maar nu moet je dus ook toestemming hebben om op basis hiervan een profiel aan te maken, of dit profiel te verrijken. En hoe zit het als je een eigen klant mag e-mailen zonder toestemming, moet hij dan wel toestemming geven voor het feit dat je een record aanmaakt?

Hoop doet leven

Het is overigens niet gezegd dat al deze voorstellen worden aangenomen. Naast de LIBE commissie van Albrecht, komen nog twee andere commissies vanuit het Europees Parlement met een opinie: IMCO (interne markt) en ITRE (Industrie, onderzoek en energie) . Werkdocumenten en eerdere hoorzittingen voorspellen dat zij er een industrievriendelijker perspectief op na houden. De verslagen zullen op korte termijn worden voorgelegd aan de plenaire vergadering, die eenmaal per maand in Straatsburg bijeenkomt. Daar wordt op basis van het betrokken verslag een debat gehouden en gestemd. Daarnaast moet ook de Raad van Ministers (Raad) het voorstel goedkeuren of aanpassen. Hierin is het Nederlandse Ministerie van Justitie vertegenwoordigd.

Raad van ministers en de plenaire vergadering

Als beiden het niet eens worden over de voorgestelde aanpassingen dan wordt het voorstel nog een keer aangepast. Als de Raad en het EP het dan nog niet eens zijn over het (inmiddels aangepaste) voorstel, gaan de twee onderhandelen. Naar verwachting wordt de regelgeving in 2015 worden ingevoerd. Omdat het een verordening is, hoeft de wet niet zoals bijvoorbeeld de cookiewet op nationaal niveau geïmplementeerd te worden. Er geldt één set regels voor heel Europa.