Innovatietrends & -kansen volgens Nederlandse startups

De nieuwe regering heeft het in het regeerakkoord volop over innovatie en het steunen van innovatieve MKB bedrijven. Er zijn talloze initiatieven en subsidies, maar helpen die ook echt? In een onderzoek dat we deze maand hebben uitgevoerd onder 74 startups hebben we innovatieve ondernemers gevraagd wat volgens hen de belangrijkste acties zijn en welke innovatietrends in 2013 de belangrijkste kansen opleveren.

Nederlandse startups: goed op de hoogte van trends & innovaties

Nederland telt veel startups: kleine en jonge bedrijven die nieuwe producten verkopen. Alleen al op de ‘Made in Amsterdam’ startup-kaart staan er al 38. In heel Nederland gaat het om honderden bedrijven die bijvoorbeeld in een Acceleratorprogramma als Rockstart of Startup Bootcamp zijn opgenomen, of in een incubator als Yes!Delft of Utrecht Inc. Deze startups zijn zeer goed op de hoogte van trends en innovaties, omdat zij hierop in moeten spelen om hun bedrijf te laten groeien. Voor een onderzoeksrapport over innovatie hebben we daarom startup-ondernemers gevraagd om hun visie op drie hoofdvragen:

• Waar heeft jouw bedrijf in 2013 het meeste behoefte aan?
• Wat kan de overheid het beste doen om innovatie te stimuleren?
• Wat kunnen grote organisaties het beste doen om innovatiever te worden?

Ook is er gevraagd welke trends in 2013 de ondernemers de meeste kansen zien.

Vooral behoefte aan verkoop

Aan het onderzoek hebben uiteindelijk 74 Nederlandse ondernemers deelgenomen, hoofdzakelijk eigenaar van startups of als ZZP-er actief bij startups. De achtergrond van de deelnemende bedrijven varieert van de creatieve industrie tot werktuigbouw en economie en van internettechnologie en software tot de logistiek. Een van de opvallendste uitkomsten is dat ondernemers vooral nieuwe klanten als doel hebben.

Voor 87% van de startups is het vinden van klanten een doel in 2013. Dit doel is voor veel startups dus belangrijker dan het vinden van investeerders (voor 47% belangrijk), het vinden van werknemers (voor 48% belangrijk), het verkrijgen van subsidies (voor 30% belangrijk) of toegelaten worden in een accelerator (voor 11% belangrijk). Wie voor de meeste startups iets wil betekenen zal ze moeten helpen bij het benaderen van klanten.

De rol van de overheid

Op de vraag wat de overheid kan doen om ondernemerschap te bevorderen, is het zelf klant worden de meestgenoemde optie: 30% van de ondernemers ziet dit als de belangrijkste actie. Het verkopen aan de publieke sector is helaas nog lastig voor veel bedrijven, met name kleine bedrijven. Ook het verminderen van regelgeving krijgt meer stemmen dan het geven van subsidies. Een sprekend voorbeeld is bijvoorbeeld de beslistermijnen voor subsidie-aanvragen. Wie wil innoveren wil gelijk aan de slag en niet maanden hoeven wachten op een besluit.

Trends in 2013

De startup-ondernemers zien smartphones en tablets als de belangrijkste trend die in 2013 tot de meeste startup trends zal leiden. Deze trend is natuurlijk al een paar jaar geleden begonnen maar heeft het hoogtepunt nog niet bereikt. Ook andere technologietrends scoren hoog, zoals databasetechnologie en 3D-printing. Open data wordt ook veel genoemd en juist het vrijgeven van data voor gebruik door startups is ook iets dat de overheid meer zou moeten doen om innovatie te steunen.

Andere trends als sensors, sociale netwerken, cloud computing en open source worden allemaal door minder dan 25% van de ondernemers genoemd als kans voor startups: Blijkbaar is dit meer het domein van grote bedrijven. In de ‘long tail’ van het onderzoek worden ook niet-technologie-trends genoemd: innovaties in het onderwijs, de zorg en medische hoek, transparantie en serendipiteit.

Veel software

Als je de antwoorden van de startup-ondernemers vergelijkt met wat de thema’s waar Nederlandse startup-ondernemers zelf mee bezig zijn, valt het op dat apps en software het meeste voorkomen. Het is goedkoper om een softwaregedreven bedrijf te starten dan een bedrijf waarvoor hoge investeringen in voorraad of productiemiddelen nodig zijn. In het rapport hebben we tien startups gekozen voor een gedetailleerde omschrijving. Zeven hiervan zijn inderdaad software-gebaseerd: Engagor (twitter-analyse), iWhisper (apps met audiorondleidingen), Jobber (HR-software), Silk (interactieve grafieken), SOWISO (wiskunde-onderwijs), SR//Expenses (digital declareren) en Transfluent (vertalingen). Een bedrijf, Viewsy, gebruikt een combinatie van software en sensors voor hun product.

Slechts twee bedrijven zijn met echte voorwerpen bezig. Ultimaker speelt in op het trend-onderwerp 3D-printing met hun betaalbare 3D-printer voor bijvoorbeeld het onderwijs. Samen met het 3D-printbedrijf Shapeways en de nieuwe winkel 3DSVP in Haarlem lijkt er al echt een 3D-kenniscluster te ontstaan in Nederland.

Fly Aeolus is echter het bedrijf dat het grootst denkt: deze startup is een luchtvaartmaatschappij die low cost privévluchten aanbiedt in vierpersoons vliegtuigen. Er zijn dus wel startups die ook op deze gebieden innoveren, maar deze zijn relatief zeldzamer door de grotere benodigde investeringen.

Vervolgstappen

Wie gelijk een startup wil helpen, kan dus volgens de ondernemers zelf het beste direct contact opnemen om klant te worden. Organisaties die eerst breder willen kijken doen er goed aan om concrete innovatiedoelstellingen te benoemen voor 2013 en vervolgens niet alleen zelf aan de slag te gaan, maar ook werknemers en partners hierbij te betrekken. Een manier om dit te doen is bijvoorbeeld door zelf een startup-weekend te organiseren, zoals nu al voor startups wordt gedaan.

Het volledige rapport met alle conclusies is hier te downloaden.