Het spel van referenties: ieder z’n oordeel bij Airbnb

Een particulier die een kettingzaag heeft zal hem niet meer dan een paar keer per jaar gebruiken. De rest van de tijd legt het apparaat zinloos beslag op een klein deel van iemands vermogen. Een auto staat gemiddeld minstens 90% van zijn tijd geparkeerd niets te doen, beslag te leggen, soms kost hij daarbij parkeergeld. Niks doen en geld kosten, laat de PVV er niet achter komen. Dan moeten ook alle auto’s het land uit. 

Een tweede huis staat leeg als de eigenaar in zijn eerste huis is, het eerste huis staat leeg als hij in het tweede is. Het feit dat deze capaciteitsverspilling er is (ongebruikte zagen, huizen) heeft enerzijds te maken met een keuze van de eigenaars (we lenen niet graag uit), anderzijds moet er een heel goede marktplaats zijn die vraag bij aanbod brengt. Overal waar het woord marktplaats valt komt internet in beeld.

From couch to castle

Een ongebruikte driezitsbank bijvoorbeeld. Dat is een mogelijke slaapplaats voor een rondtrekkende avonturier. Of een slaapkamer, een leegstaand appartement. Waarom zou ik die ongebruikte kamer of bank niet af en toe gunnen aan een passant? Het levert toch al snel een paar honderd euro per week op. Dat is bonus. Durf ik het aan? Vertrouw ik de tijdelijke bewoners?

Airbnb (airbed & breakfast) doet dit, wereldwijd. Het bij elkaar brengen van de vraag naar slaapplaatsen, from couch to castle, en het aanbod ervan (backpackers, vakantievolk). Over de hele wereld. Het begon ooit in 2007 en nu zijn er meer dan tien miljoen nachtelijke boekingen verhuurd. Er zijn meer dan 200.000 adressen in meer dan 26.000 steden in 192 landen, het is een groot succes. Het online netwerk wordt gebruikt om mensen offline op reis te sturen. Het sociale contact is een belangrijk motief, zowel voor passanten als voor gastheren of vrouwen. Geen anonieme hotelkamer, maar een warme bank met ontbijt.

Sterretjes op je voorhoofd

En zoals dikwijls spelen ook hier aanbevelingen van bezoekers een belangrijke rol. Iedere gast kan een positieve aanbeveling achterlaten. Het aardige is nu dat het spel van referenties ook de andere kant op wordt gespeeld. De eigenaar van de slaapplaats kan ook zijn passanten beoordelen. Deze beoordeling is gekoppeld aan je creditcard, dus je komt er nog niet zo makkelijk van af. E-Bay doet overigens hetzelfde. Zowel kopers als verkopers krijgen sterretjes op hun voorhoofd.

Het is een kenmerk van een markt waarbij er een wederzijdse afhankelijkheid is, een gezonde markt. Het is niet altijd duidelijk wie de vrager is, en wie de aanbieder. Het is erg modieus om te brullen dat de klant centraal staat, maar het is misschien niet altijd duidelijk wie nu eigenlijk de klant is. Niet iedere klant is een gewenste. Dus worden ook de klanten gerecenseerd in het web van beoordelingen.

Ik moet de eerste bank nog zien die het in zijn harsens haalt om mij een rapportcijfer te geven, maar misschien komt er ooit een tijd dat het kan. Een wederzijdse afhankelijkheid, de klant als bank en de bank als klant.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.