De lijsttrekkers op Twitter: wie wint er online?

Op 12 september gaat Nederland naar de stembus om een nieuwe Tweede Kamer te kiezen. Na de sportzomer, die voor Nederland niet zo prettig begon, barst in augustus de campagne echt los. De relatieve stilte voor de politieke storm maakt dit een mooi moment om eens te kijken hoe de lijsttrekkers van de 7 grootste politieke partijen Twitter gebruiken om contact te onderhouden met de eigen achterban en de dolende kiezer. Wie is er slim bezig en wie komt er net kijken?

Mark Rutte (VVD)

Het account @markrutte blinkt niet uit in activiteit. Op dit account zijn sinds de start slechts 2 tweets geplaatst. Tweets die verwijzen naar het officiële account van de VVD en het account van de Minister-President (@MinPres). Opvallend is dat het account @markrutte toch bijna 69.000 volgers heeft, terwijl de laatste tweet uit maart 2011 stamt. Het account @MinPres is een stuk actiever met in totaal 541 tweets. Het lidmaatschap van Mark Rutte van de VVD wordt in de biografie niet genoemd. De minister-president staat blijkbaar boven de partijen. De redactie wordt door de RVD verzorgt. De Minister-President heeft bijna 112.000 volgers en volgt niemand terug. De background is eenvoudig en bevat de Nederlandse driekleur. De toon is zakelijk / afstandelijk. Het geheel heeft het meeste weg van officiële persvoorlichting, wat niet verwonderlijk is aangezien de RVD het account beheert. Dat de RVD het klassieke zendmodel aanhangt, is overduidelijk. Van interactie is geen sprake.

Emile Roemer (SP)

De biografie van Emile Roemer is kort en to-the-point. Opvallend is dat er geen vermelding is van het feit dat Roemer lijsttrekker is bij de komende Tweede Kamer-verkiezingen. Het design van de achtergrond is erg eenvoudig. De kans om in de achtergrond iets te communiceren over de opvattingen van de SP wordt niet benut. Roemer moet het doen met ruim 38.000 volgers. Ongeveer 1/3 van de Minister-President. Anders dan Mark Rutte volgt hij echter zelf wel andere accounts. Een stereotiep beeld van de SP is dat de partij veel zaken ‘schandalig’ vindt. Het duurt dan ook niet lang voordat deze term in de timeline van Roemer opduikt in het kader van topinkomens in de zorg. De thema’s zijn divers, maar met name de zorg en AOW springen eruit. Niet vreemd aangezien dit voor de SP belangrijke onderwerpen zijn. Roemer schuwt de interactie ook niet, wat uiteraard een pluspunt is.

Diederik Samsom (PVDA)

De leider van de PVDA is er in zijn profiel helder over ‘Lijsttrekker voor de PVDA bij de Tweede Kamer-verkiezingen’. Dat u het weet. Verder bevat het profiel niets persoonlijks. Net zoals de eerder behandelde lijsttrekkers houdt Samsom zijn biografie zakelijk. Dit is ook het eerste profiel waarbij de verkiezingsslogan van de partij prominent in beeld staat. De PVDA kiest voor ‘Samen Werkt Beter’. Op de slogan zelf ga ik niet in, maar slim om deze in de achtergrond te tonen. Nog mooier zou het wellicht zijn om speerpunten uit het verkiezingsprogramma in het profiel te tonen, maar blijkbaar kiest geen van de lijsttrekkers hiervoor. Samsom zit met ruim 58.000 volgers op een respectabel aantal en volgt zelf een kleine 700 accounts. Dat Twitter tweerichtingsverkeer is, heeft hij goed begrepen. Het merendeel van Samsoms tweets zijn replies. Of hij op alle vragen/opmerkingen reageert, is niet duidelijk, maar het zijn wel veel interacties. Terugkerende thema’s zijn de keuze van de PVDA voor het laten oplopen van het begrotingstekort als middel voor groei en de ontwikkelingen in Europa. Kortom, de financieel-economische onderwerpen die centraal lijken te staan in de komende verkiezingen. Wellicht een bewuste keuze qua campagnethema’s.

Geert Wilders (PVV)

Hoe je ook denkt over de politieke opvattingen van Geert Wilders, om één ding kan niemand heen. Met bijna 194.000 volgers geeft hij de andere lijsttrekkers het nakijken. Opmerkelijk genoeg heeft Wilders in zijn biografie niets ingevuld. De achtergrond is grotendeels grijs-zwart. Net als de meeste lijsttrekkers verzuimt Wilders om de achtergrond te gebruiken om een politieke boodschap over te brengen. Een overeenkomst met de Minister-President is dat er niemand gevolgd wordt en van interactie is ook geen sprake. Het klassieke verwijt aan Wilders’ adres is dat hij elke discussie vermijdt. Wellicht is zijn Twitteraccount hier een voorbeeld van. Centraal thema in de tweets is het verzet tegen het overboeken van miljarden euro’s aan noodsteun naar Griekenland en de overdracht van bevoegdheden aan Europa. Dit is voor de PVV duidelijk de inzet voor de verkiezingen. Ook het Kunduz-akkoord  krijgt ervan langs. Net als Roemer van de SP kiest Wilders ervoor om enkele thema’s centraal te zetten en daar consequent op te hameren. Een electorale strategie die de PVV in het verleden geen windeieren heeft gelegd. In 2010 beheerste de Islam het debat, de komende maanden is dat de euro. Op 12 september weten we of deze aanpak wederom werkt.

Alexander Pechtold (D66)

Met 149.000 volgers doet Pechtold het lang niet slecht. Of zou het toch steken dat aartsvijand Wilders er meer heeft? Zijn biografie maakt er melding van dat hij fractievoorzitter is voor D66 in de Tweede Kamer, maar niet dat hij lijsttrekker is bij de komende verkiezingen. Een feit waar meer lijsttrekkers in hun biografie aan voorbij gaan. Net als Samsom heeft Pechtold de campagneslogan van zijn partij in de achtergrond staan: ‘Durf te kiezen’. Waar D66 dan voor staat, daar geeft de achtergrond geen uitsluitsel over. Pechtold volgt zelf zo’n 190 accounts. Nog een overeenkomst met Samsom is dat hij vrij veel tweets plaatst, waarvan een behoorlijk deel uit replies bestaat. De onderwerpen zijn vaak media-optredens en werkbezoeken. Over inhoudelijke standpunten van D66 zegt Pechtold in zijn tweets niet zoveel. Hier en daar een grapje, maar ben nog niet van mijn stoel gerold van het lachen. Op stevige uitspraken valt Pechtold niet de betrappen, het is allemaal gematigd en niet al te uitgesproken.

Sybrand Buma (CDA)

Herinner je Madonna nog die ‘Like a virgin’ zong in de jaren ’80? Zo ja, dan ben je minstens zo oud als ik. Dit liedje speelde door mijn hoofd bij het zien van de Twitteraccount van Buma, dat sinds 13 juni jl. actief is. Na zijn verkiezing tot lijsttrekker van het CDA dus. De enige Twitter-nieuwkomer onder de lijsttrekkers. Een beetje vroeg dus om Buma’s Twitterstijl onder de loep te nemen. De teller qua volgers staat op het moment van schrijven op 3.600, maar dat zegt niet zoveel aangezien het account slechts een week actief is. De biografie meldt keurig dat Buma lijsttrekker en fractievoorzitter is. Tijd om een gepersonaliseerde achtergrond in te stellen was er blijkbaar nog niet, de bezoeker ziet de vertrouwde Twitter wolkjes. Even iemand van de campagne of het partijbureau aan het werk zetten om een CDA achtergrond te maken Sybrand! In de eerste tweets komt Europa een paar keer voorbij, evenals geplande activiteiten. Als nieuwkomer op Twitter zal Buma uiteraard nog zijn eigen stijl moeten ontwikkelen. Benieuwd hoe hij het aanpakt in aanloop naar 12 september (en daarna).

Jolande Sap (GroenLinks)

Lastig als je voorganger (Femke Halsema) bijna 180.000 volgers heeft op Twitter. Daar kom je niet snel bovenuit. Toch doet Sap het met bijna 49.000 volgers niet slecht. De biografie van Sap komt wel erg afstandelijk over: “Dit is het officiële Twitter-kanaal van Jolande Sap, fractievoorzitter van GroenLinks in de Tweede Kamer, bijgehouden door GroenLinks”. Zeker met het imago van Sap zou een beetje meer spontaniteit te overwegen zijn. Maar goed, dat is ook maar een mening. Ook Sap komt er in haar biografie niet voor uit dat ze lijsttrekker is, alhoewel we dat allemaal inmiddels wel meegekregen hebben. Sap volgt zelf 99 accounts. Aan de achtergrond is zorg besteed. De visuele identiteit van GroenLinks komt goed tot uiting. Qua Twitterfrequentie behoort Sap niet tot de meest fervente gebruikers. Interactief wil het ook niet echt worden. Reageren op anderen, Sap begint er net als Wilders en Rutte niet aan. De timeline doet aan als een soort reisverslag. Sap is veel ‘onderweg naar’ deze of gene bijeenkomst. Over de politieke standpunten van Groen Links laat ze zich amper uit. Opmerkelijk voor een politicus in campagnetijd.

Conclusie

Zeven lijsttrekkers, zeven stijlen. Elk met een eigen identiteit. En laten we niet vergeten dat er diverse kleinere partijen aan de verkiezingen meedoen, waarvan de lijsttrekkers ook op Twitter actief zijn. Met een slimme Twitter-aanpak alleen win je de verkiezingen uiteraard niet. Tegelijkertijd is Twitter een perfect medium om je boodschap als politicus te verspreiden, zonder dat de media er als filter tussen zitten. Een goede lijsttrekker maakt er dus doordacht gebruik van. Qua aanpak springen Samsom en in mindere mate Roemer er voor mij uit. Zij kiezen duidelijk hun speerpunten en gaan interactie niet uit de weg (als je vermoedt dat hier een politieke voorkeur uit spreekt zit je er overigens mijlenver naast). Voor alle andere lijsttrekkers is het zeker niet te laat. Met wat meer interactie, duidelijk naar voren brengen van standpunten en een vleugje meer persoonlijke benadering kom je een heel eind.