TwitterMonitor: Europa, SP-light en lijsttrekkersperikelen

In samenwerking met Frankwatching volgt onderzoeksbureau DamKam de politieke ontwikkelingen op de voet. Niet met peilingen, daar zijn er al genoeg van, maar met een maandelijkse TwitterMonitor; analyses op basis van tweets. In de tweede ‘TwitterMonitor Politiek’ zien we dat de lijsttrekkersverkiezingen beroerd uitpakken voor GroenLinks, dat Europa en de economie de belangrijkste verkiezingsthema’s zijn en dat de PvdA trekken vertoont van ’SP-light’.

Politieke thema’s

In mei hebben we 306.000 tweets verzameld en gefilterd op politieke partijen en partijleiders uit ons land. Vervolgens hebben we de data geanalyseerd, geïnterpreteerd en sentiment- en semantische analyses gemaakt. De uitslagen volgen later, eerst kijken we naar de opvallendste ontwikkelingen in mei. Twee partijen waren veel in het nieuws door – in navolging van de PvdA – interne lijsttrekkersverkiezingen te organiseren. In ons maandonderzoek blijkt dat dit voor het CDA een stuk beter uitpakt dan voor GroenLinks. Daar zullen de partijbonzen vast wakker liggen van deze keuze.

Lijsttrekkersverkiezingen

De lijsttrekkersverkiezingen met de zes kandidaten, die door het land trokken, heeft het CDA twee weken een hoger sentiment opgeleverd: ‘Eerlijk, Helder Henk’ Bleker ging verreweg het meest over de Twittertong (49% conversatie-aandeel) maar nieuw gezicht Mona Keijzer haalde verreweg het hoogste sentiment (20% versus 4% Bleker). De gekozen lijsttrekker Van Haersma Buma zit met 20% conversatie en 8% sentiment veilig in het midden.

Bleker kreeg veel kritiek op zijn vele mediaoptredens – Henk was niet weg te slaan van de camera’s – maar zijn sentimentscore is altijd nog beduidend hoger dan die van GroenLinks-lijsttrekkerskandidaten Tofik Dibi en Jolande Sap. Door de interne strijd, die openlijk werd uitgevochten en het niet steunen van Dibi’s kandidatuur, pakken de lijsttrekkersverkiezingen slecht uit voor GroenLinks.

Dibi haalde wel een veel hoger conversatie-aandeel dan Sap (66% versus 34%), maar het sentiment van beiden is erg laag. Door de ‘buzz’ rondom Dibi wordt het voor de partij wel lastig om hem na de verkiezingen aan de kant te schuiven. Of om Tofik een onverkiesbare plaats te geven, wat op hetzelfde neerkomt. Beide kandidaten zijn door de onrust en negatieve publiciteit beschadigd en de nieuwe leider zal niet ongehavend aan de verkiezingsstrijd beginnen.

Sentimentscores

Dat de steun voor het in april nog bejubelde Lente-akkoord snel afneemt, zien we in mei terug in de sentimentscores: het verschil tussen het percentage positieve en negatieve tweets. Het sentiment onder kiezers voor de demissionaire coalitie daalde. Het CDA piekte door de lijsttrekkersverkiezingen in week 19 en 20, waarbij vooral het hoge positieve sentiment van nieuwkomer Mona Keijzer opvalt (20% tegen 8% voor Van Haersma Buma). Het sentiment voor de liberalen daalt ook en schiet in de laatste week van mei zelfs in het rood. Het negatieve sentiment wordt veroorzaakt door ontevredenheid bij de achterban over het Lente-akkoord en de kritiek van Hans Wiegel. De partijcoryfee noemt het Lente-akkoord op 29 mei in het AD een grote strategische fout.

Het heersende negatieve sentiment onder ontevreden PVV-kiezers dat we in de eerste TwitterMonitor zagen, blijft in mei constant. De grote stijging van het sentiment bij D66 in week 22 is te verklaren door één onderwerp: in een motie van D66-kamerlid Verhoeven wordt het omstreden ACTA-verdrag voor inperking van internetvrijheid succesvol afgeschoten. Bij oppositiepartij SP is in mei sprake van een stijgende trend in het sentiment.

Semantische analyse

Aan de hand van woorden die mensen dagelijks gebruiken en die belangrijke aspecten van hun beleving en emoties weerspiegelen, hebben we een semantische analyse gemaakt van de 300.000 verzamelde tweets. Die hebben we verdeeld in tien clusters/thema’s met vergelijkbare steekwoorden. Nieuw is cluster ‘Europa’, waarbij is onderzocht hoe vaak woorden als Europa, Brussel, EU, ESM, EFSM in tweets voorkomen.
Om trends te kunnen waarnemen, hebben we alle tweets verdeeld in 2 periodes, de eerste en tweede helft van de maand. En om een vergelijking met de TwitterMonitor van april te kunnen maken, hebben we die indeling gehandhaafd met de coalitiepartijen, het Kunduz-trio en de oppositiepartijen.

Europa als speerpunt

Meest opvallend zijn de uitschieters van de PVV op de thema’s boosheid, negatieve emoties en Europa. De eerste twee liggen in lijn met de uitslag in april, toen de kiezers de PVV ook het vaakst koppelden aan deze negatieve thema’s. De goede score voor Europa sluit aan bij de belofte die Geert Wilders direct na de kabinetscrisis deed: hij zou de eurocrisis tot speerpunt van de verkiezingen in september maken. Die belofte lijkt hij in mei al in te lossen. Goede tweede op dit veelbesproken onderwerp is de SP, die ook goed scoort op Europa. Op het thema economie is de SP, die volgens traditionele peilingen de grootste zal worden, van alle onderzochte partijen het meest zichtbaar.

Is de PvdA een SP-light?

In de tweede helft van mei zijn opvallende verschuivingen zichtbaar. De voormalige coalitiepartijen CDA en VVD zijn ineengeschrompeld en onzichtbaar geworden op alle thema’s. De kritiek van de achterban op de bezuinigingen in het Lenteakkoord zullen daar debet aan zijn. Beide lijken de regie kwijt in het publieke debat. SP en de PVV daarentegen scoren goed op Europa.

Opvallend is de verschuiving van de PvdA, die de SP zowel op het thema Europa als economie nadert. Terwijl partijleider Cohen nog struikelde over de SP-light koers, lijkt de partij onder Samsom in de ogen van kiezers ook het succesvolle spoor van SP te volgen op de belangrijke thema’s. Is de PvdA dan toch een SP-light? Kunduz-partijen D66, GroenLinks en de ChristenUnie scoren erg hoog op de andere thema’s in verhouding tot de rest. Om deze uitslagen te verklaren zoomen we nog even in op deze drie.

Neuro of zeuro?

Hoewel een slag op de arm moet worden gehouden, gezien het lage aantal tweets van de partijen, kan de hoge score op negatieve emoties, verdriet, boosheid en aarzeling volledig op het conto van GroenLinks worden geschreven. ChristenUnie scoort als enige van de drie hoog op Europa. Dat komt omdat de partij van Slob aandringt op een oplossing voor de euro, door alternatieven als de neuro en zeuro te laten onderzoeken. We zijn benieuwd of dat in juni nog steeds het geval is.

Wat vind jij van de uitslagen van deze tweede TwitterMonitor? Deel het in de reacties hieronder!