Innovatie

Online betalen in je webshop: het verhaal achter de online transactie

0

Elke webwinkelier krijgt er mee te maken: de online transactie. Zonder transacties geen betalingen en dus geen omzet voor de webshop. In Nederland zijn in de eerste helft van 2011 ruim 36 miljoen online aankopen verricht, die zonder transacties niet mogelijk waren geweest. De online transactie is dus een belangrijk onderdeel binnen het e-commerce proces. Hoe gaat zo’n transactie eigenlijk in zijn werk? In dit artikel het verhaal achter de online transactie.

 

Op het eerste gezicht is het proces van een online transactie simpel. Een consument wil iets online kopen, kiest een betaalmethode en betaalt de webwinkelier. De webwinkelier verzendt vervolgens het bestelde product. Dit is slechts de voorkant van het transactieproces. Achter elke transactie zit namelijk een complex netwerk van betrokken partijen. Deze stakeholders bepalen hoe kostbaar, veilig en snel een online transactie  is. Het is voor iedereen die werkt binnen of geïnteresseerd is in de e-commerce markt interessant om te weten hoe dit netwerk in elkaar steekt. Dit derde artikel in de reeks ‘De wereld van online betalen’ verschaft inzicht in de processen en actoren die schuil gaan achter elke online transactie.

Actoren binnen de online betaalmarkt

De industrie voor online payments kent een aantal belangrijke actoren, die betrokken zijn bij het doen en verwerken van een online transactie. Deze actoren en hun onderlinge relaties worden meestal weergegeven in het zogenaamde 4-partijenmodel (bron: Innopay Online Betalen 2010). Er zijn ook instanties die werken op basis van een 3-partijenmodel, zoals American Express en Diner’s Club International. De rol van issuer en acquirer wordt dan als één functie gezien. Dit artikel gaat alleen in op het 4-partijenmodel, omdat dit model het meest gehanteerd wordt binnen de online betaalmarkt. In het model zijn ook de verschillende stappen van de transactie flow aangegeven.

4-partijenmodel met transaction flow

Binnen dit model zijn er 4 partijen, koper, verkoper, issuer en acquirer, die direct betrokken zijn bij het doen en verwerken van een transactie. Daarnaast spelen de processors, schemes en Payment Service Providers (PSP’s) ook een rol van belang bij het verwerken van een transactie. De pijlen met de in grijs weergegeven nummers geven de verschillende stappen tussen de verschillende partijen in het transatieproces.  In dit artikel komen eerst het transactieproces  en vervolgens de verschillende actoren  binnen het 4-partijenmodel aan bod.

De online transactie flow

In het 4-partijenmodel hierboven is te zien hoe de flow van een transactie tussen de verschillende partijen verloopt. Hieronder wordt per moment in het transactieproces kort beschreven wat er gebeurt. Het is goed om te beseffen dat dit gehele proces automatisch verloopt tussen de verschillende partijen. De communicatie vindt plaats tussen de servers van de partijen.

  1. De consument heeft een product/dienst besteld en betaald hiervoor online aan de merchant.
  2. De merchant geeft vervolgens de transactie gegevens door aan de acquiring bank. Als de merchant met een PSP werkt, dan geeft de merchant de gegevens door aan de PSP en de PSP zorgt dat de acquirer op de hoogte wordt gebracht van de transactiegegevens. Ook zorgt de PSP dan uiteindelijk dat de merchant zijn/haar geld ontvangt.
  3. De acquiring bank geeft de transactiegegevens door aan de issuing bank.
  4. De issuing bank checkt de gegevens bij de consument.
  5. De issuing bank ontvangt akkoord/niet akkoord van de merchant.
  6. De issuing bank geeft akkoord/niet akkoord door aan acquiring bank.
  7. De acquiring bank zorgt ervoor (bij akkoord) dat de merchant het geld van de transactie op de rekening ontvangt.

De verwerking van de transactie tussen de acquiring en issuing bank verloopt via een processor. Hieronder leg ik de precieze rol per partij uiteengezet.

Kopers & verkopers

Een online transactie vindt direct plaats tussen een consument/bedrijf dat online een product of dienst wil aanschaffen, en een webwinkel/website (ook wel de merchant). Dit is te zien in het model boven de stippellijn. Deze 2 partijen bevinden zich in het 4-partijenmodel aan de vraagzijde. Tussen deze partijen speelt fase 1 van de transactie flow in het model hierboven zich af. De andere partijen in het model spelen in op de vraag naar de verwerking van transacties en bieden hiervoor verschillende diensten aan. Zij bevinden zich dus aan de aanbodzijde van het model, onder de stippellijn. Tussen deze partijen speelt zich het verhaal achter de online transactie af.

Banken: Algemeen

Banken bieden diverse producten en diensten om het mogelijk te maken geld over te maken tussen verschillende rekeningen, zoals acceptgiro’siDEAL (Nederland) en giropay (Duitsland). Het aanbieden van online betaalfaciliteiten als internetbetalingen, is van recente aard en heeft gezorgd voor een netwerk waarin aan de zakelijke kant en de consumentenkant samenwerken. Er worden online betaaloplossingen aangeboden aan online ondernemers en consumenten kunnen betalen met de online betaalmethoden. In Nederland wordt niet alleen tussen de zakelijke en consumentenkant binnen de banken samengewerkt, maar ook tussen banken onderling. Dit heeft geresulteerd in betaalmethode iDEAL. Ook in bijvoorbeeld Duitsland (giropay) is sprake van een dergelijke interbancaire samenwerking. In veel andere landen zijn dergelijke betaalmethodes ontwikkeld door individuele banken, dit zorgt in die landen voor een sterk versnipperde online betaalmarkt.

Banken: Issuers & Acquirers

Binnen het 4-partijenmodel zijn 2 soorten rollen voor financiële instellingen te onderscheiden, de acquirer en de issuer.  De issuer, ook wel kaarthoudersbank genoemd, is een bancaire instantie die de voorwaarden voor consumenten creëert om door middel van een bankrekening betalingen te kunnen verrichten. Dit betekent voornamelijk dat kaarthoudersbank betaalkaarten en rekeningen verstrekt, maar ook garandeert dat een online betaling van de consument uiteindelijk, via de acquierer, bij de verkopende partij terechtkomt.

De acquiring bank, ook wel acquirer of merchant bank genoemd, is een financiële instelling die online betalingen accepteert en verwerkt in naam van de merchant. De acquirer heeft vaak direct contact met een merchant, soms staat een payment service provider nog tussen deze twee partijen in. In beide gevallen zorgt de acquirer voor de link tussen de merchant en de issuing bank. De acquirer zorgt er uiteindelijk voor, in sommige gevallen met tussenkomst van een payment service provider, dat de merchant het geld van de online transactie op zijn merchant rekening ontvangt.

Herinrichting van je webshop

Door aangepaste regelgeving op Europees niveau moeten acquirers er tegenwoordig voor zorgen dat webwinkeliers door middel van een contract met één acquirer al hun Europese transacties kunnen ontvangen. Een webwinkelier hoeft dus niet meer voor elk land apart een acquiring contract af te sluiten en kan alle transacties via één kanaal binnen laten komen. Dit biedt alleen voordeel voor webwinkeliers  die zelf hun acquiring contracten regelen (als je in zee gaat met een collecterende Payment Service Provider (PSP) regelt deze PSP namelijk de contracten met de acquirers) en hun boekhouding hierop hebben ingericht. Veel webshops hebben de administratie echter per land ingericht. Een herinrichting is het overwegen waard, als je als online ondernemer webshops hebt in verschillende landen en zelf je contracten met acquirers beheert. Er zijn verschillende acquirers binnen Europa die grensoverschrijdende diensten aanbieden, voorbeelden zijn B+S, Concardis en BCC.

Processors

Er zijn binnen het 4-partijenmodel verschillende processors of partijen die transacties verwerken. De verwerking van een transactie vindt op 3 momenten plaats. Niet alleen tussen de koper en en de issuer én tussen verkoper en acquirer, maar ook tussen de de acquiring en issuing banken vindt verwerking plaats. Deze verwerking wordt gedaan door zowel interbancaire verwerkende instellingen, ook wel ACH’s (Automated Clearing Houses) genoemd, als commerciële verwerkende partijen, die de gehele online betaalmarkt bedienen. Een grote Europese processor is Equens, die  in 2010 9,7 miljard transacties verwerkte.

Schemes

Een scheme is een set van regels en procedures waar licentiehouders aan moeten voldoen. Veel grote betaalmethodes hebben een scheme opgesteld om te zorgen dat de operationele kwaliteit, herkenning van en vertrouwen in hun merk gewaarborgd blijft. De regelgeving heeft vaak betrekking op de veiligheid, toegangscriteria, verwerkingsvoorwaarden, de branding door licentiehouders en soms ook de prijsstelling van transacties. Elke partij die transaties verwerkt , zowel acquirers, issuers als PSP’s, moet beschikken over de licenties van de betaalmethodes waarvan zij transacties verwerkt. De schemes van de verschillende betaalmethodes hebben dus grote invloed op de werkwijze van verwerkende partijen, omdat zij moeten voldoen aan de gestelde regelgeving. Bekende schemes zijn iDEAL, VISA en MasterCard.

Payment Service Providers

In deel 1 van deze artikelenreeks over het beheer van online payments in de webshop heb ik uitgebreid beschreven wat een Payment Service Provider (PSP) doet en wat het verschil is tussen een distribuerende en collecterende PSP. Kortgezegd biedt een PSP webwinkeliers verschillende mogelijkheden om online betaalmethodes te accepteren in hun webshop. Binnen het 4-partijenmodel bevindt de PSP zich tussen de acquirer en de webwinkelier. Als een webwinkelier een contract heeft bij een PSP, hoeft hij niet met verschillende acquirers contracten af sluiten. Vooral voor ondernemers met internationale online activiteiten is dit interessant, omdat je door een overeenkomst met een PSP direct toegang krijgt tot verschillende acquirers.

De online transactie: waar moet je op letten als ondernemer

Een online transactie is dus niet zomaar verwerkt, het verhaal gaat verder dan alleen de betaling tussen consument en webwinkelier. Om ervoor te zorgen dat die betaling ook daadwerkelijk bij de webwinkelier terechtkomt, zijn een aantal partijen betrokken die de verwerking van de transactie mogelijk maken. Alle partijen aan de aanbodzijde binnen het 4-partijenmodel zijn streng gebonden aan wet- en regelgeving op nationaal en internationaal niveau.

Het is goed om je als online ondernemer bewust te zijn van dit proces en de rol van verschillende partijen, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken over hoe je het betaalproces in je webshop wilt inrichten. Je kunt alles zelf regelen en verschillende contracten afsluiten met acquirers of met een PSP in zee gaan, die je dat werk uit handen neemt. De keuze hangt af van de inrichting van je administratie en natuurlijk van wat je prettig vindt. Daarnaast is het belangrijk dat je in de gaten houdt of de partijen waarmee je in zee gaat voor je online betalingen, zich houden aan de verschillende wet- en regelgeving op verschillende niveaus. Op die manier zorg je ervoor dat het online transactieproces van je webshop goed en veilig is geregeld en kom je niet voor verrassingen te staan.

In een volgend artikel in de reeks ‘De wereld van online betalen’ ga ik verder in op de verschillende wet- en regelgevingen die van toepassing zijn binnen de online betaalmarkt.