Filter
ChatGPT Mijn studenten lezen geen boeken meer
Ik werd onmiddellijk getriggerd door de romantische titel van het artikel van Ellen de Lange – Ros “Mijn zoon leest geen boeken meer “. Niet omdat ik een zoon heb die zich een ongeluk leest, maar om de gevolgen van veranderend leesgedrag voor het onderwijs. Het is een uitermate relevant, maar complex maatschappelijk onderwerp. De zoon van Ellen is niet de enige in zijn (niet) leesgedrag: niet meer lezen (deep reading volgens Carr) is een wereldwijd fenomeen. Lezen van een boek vergt bepaalde vaardigheden. Lezen van een scherm is fundamenteel anders
The screen-based reading behavior is characterized by more time spent on browsing and scanning, keyword spotting, one-time reading, non-linear reading, and reading more selectively, while less time is spent on in-depth reading, and concentrated reading. Decreasing sustained attention is also noted. Annotating and highlighting while reading is a common activity in the printed environment. However, this “traditional” pattern has not yet migrated to the digital environment when people read electronic documents.
Gebrek aan leesvaardigheid en gevolgen voor het onderwijs
Dit ontbreken van deze basisvaardigheid heeft volgens mij een aantal gevolgen voor het onderwijs. Ik noem even 3 aspecten die ik als marketing docent op het hbo dagelijks tegenkom. Nederlandse studenten:
- hebben een fragmentarisch/caleidoscopisch wereldbeeld;
- hebben onvoldoende kritische denkvaardigheden;
- vinden offline communiceren moeilijk.
De internetgeneratie verzamelt zijn kennis hier en nu en bouwt een fragmentarisch/caleidoscopisch beeld van de werkelijkheid. Een eigen mening wordt vaak goed gepresenteerd, maar is helaas gebaseerd op een paar onzorgvuldig en niet relevante bronnen van internet geplukt. Het voordeel van een boek is vaak de coherentie in de aangeboden stof.
Bij de meeste studenten zijn kritische denkvaardigheden van een laag niveau. Men kan gegevens moeilijk logisch groeperen, een logische redenering opzetten, drogredenen herkennen etc. Men kan geen studieboek meer goed bestuderen, een tekst zorgvuldig analyseren, een samenvatting maken en een tekst kritisch beoordelen.
Men heeft wel veel online ervaring en staat voortdurend in contact met de eigen klasgenoten via MSN of Hyves. Wanneer er echter een project met echte opdrachtgevers is, waarbij experts uit het bedrijfsleven geraadpleegd moeten worden om extra informatie over een onderwerp te verzamelen, dan durven de meeste studenten wel een e-mail te sturen. Wanneer respons van de expert uitblijft, vinden zij direct bellen vaak te eng en dit wordt dan ook achterwege gelaten. Ook onderling vinden studenten het soms prettiger alleen virtueel te hoeven te communiceren.
Wat kunnen we doen?
Kunnen ouders hierbij helpen ? Het Aziatische “tijgermoeder” opvoedingsmodel past niet bij onze Nederlandse 6-jes cultuur. We kunnen dan ook niet verwachten dat kinderen door ouders meer gestimuleerd zullen worden om deze vaardigheden naast internet te ontwikkelen. Ons huidige onderwijs is voor een groot gedeelte gebaseerd op de basisvaardigheid goed teksten te kunnen lezen. Zodra het merendeel van onze jeugd deze vaardigheid zal gaan missen, zullen we toch andere manieren moeten vinden om kritische denkvaardigheden, goed communiceren en een realistisch wereldbeeld te verkrijgen. Daar ligt een mooie uitdaging voor het onderwijs de komende jaren.
Bronnen:
Over de auteur
