Social media richtlijnen Reuters: geen scoops via Twitter

Een paar dagen geleden heeft Reuters haar social media richtlijnen voor journalisten gepubliceerd. Het beleidsplan raad journalisten af scoops direct via Twitter te delen en waarschuwt dat je ‘digitale voetafdruk’ het beeld van objectieve journalistiek kan schaden…

Reuters baseert haar social mediabeleid op eigen verantwoordelijkheid van haar werknemers en stelt dan ook dat de aanbevelingen bedoeld zijn om journalisten te ondersteunen in hun gebruik van social media, en niet om ze op enigerwijze te beperken. Toch maakt Reuters duidelijk dat het gebruik van social media geen afbreuk doet aan de van werknemers verwachtte fatsoensnormen en kwaliteitseisen. Wie buiten zijn boekje gaat kan op sancties rekenen.

Scoop? Eerst eigen kanalen, dan Twitter

Waar andere nieuwsnetwerken steeds vaker hun nieuwtjes direct via Twitter delen, verlangt Reuters van haar journalisten dat “the wire” de plek is waar nieuws als eerste gepubliceerd wordt. Dit geldt overigens niet alleen voor Twitter, maar ook voor Reuters haar eigen blognetwerk. Live bloggen of direct op Twitter verslag doen is er dus niet bij.

Niet direct wat ik Reuters qua online persbeleid zou aanraden, maar vanuit hun perspectief is het enigszins begrijpelijk. Men heeft er immers baat bij om nieuws zo snel mogelijk naar haar klanten te krijgen. De consument is niet direct van belang. Er is echter een fundamenteel verschil tussen social media en Reuters haar traditionele kanalen: op social media wordt nieuws geïnterpreteerd terwijl het gebeurt. Bij de fameuze aanslag op 11 september 2001 was het bijvoorbeeld niet direct duidelijk wat er precies aan de gang was. Verschillende reporters speculeerden over de gebeurtenis: was het een aanslag? Van groeperingen binnen of buiten het land? Is er soms sprake van een technisch probleem?

Destijds gebeurde die speculatie op televisie. Tegenwoordig speculeren verschillende partijen mee via social media en wordt geprobeerd de gebeurtenis te begrijpen. Reuters zou haar voordeel kunnen doen met de ‘kracht van velen’ door nieuws wél direct te delen en de speculaties meenemen in haar berichtgeving. Dat voegt meer waarde toe dan ‘er gebeurt iets, we weten nog niet wat.’

Personal Brand versus Employer Brand

Het vervagen van de grens tussen de privésfeer en de werksfeer is duidelijk iets waar Reuters mee worstelt. Aan de ene kant erkent het persbureau dat persoonlijke en professionele communicatie steeds meer door elkaar zal gaan lopen. Aan de andere kant raad men aan om aparte profielen te gebruiken voor professionele communicatie en om toestemming van het management te zoeken alvorens die profielen aan te maken. Natuurlijk is dit enkel een “advies” van Reuters…

Reuters beweert dat de toestemming in verband is met de extra tijdsbesteding is die voor social media activiteiten gereserveerd moet worden. Persoonlijks heb ik mijn twijfels daarbij. Wat houd dat in de praktijk in? Moet je als journalist gaan verdedigen waarom je bepaalde social media wilt gebruiken? De tijdsbesteding gaan verantwoorden? Als Reuters werkelijk achter haar journalisten staat dan is dat onderscheid dat men wil aanbrengen tussen persoonlijk en privé-gebruik nogal onzinnig. Ze geven expliciet aan dat zo een onderscheid onmogelijk is, maar kijk je naar hun aanbevelingen dan weerklinkt bij mij toch “… maar we gaan het wél proberen.”

Is er zoiets als objectieve journalistiek?

Opmerkelijk in Reuters haar aanbevelingen is de sectie over het voorkomen van vragen over de objectiviteit van journalisten. De organisatie stelt dat je digitale voetafdruk de perceptie van onafhankelijkheid kan aantasten. Dit vindt Reuters kwalijk:

A determined critic can soon build up a picture of your preferences by analysing your links, those that you follow, your ‘friends’, blogroll and endless other indicators. We all leave an ‘online footprint’ whenever we use the Web and you need to think about whether your footprint might create perceptions of a bias toward or against a particular group. (Bron: Reuters)

Persoonlijk hoop ik dat er bij Reuters eens flink gediscussieerd zal worden over de ‘objectieve’ blik van journalisten. Misschien dat dit plan daar toe de aanleiding zal geven. Bestaat er wel zoiets als objectieve journalistiek? Journalisten filteren en verrijken het informatieaanbod. Zelfs met de beste intenties kun je “bias” niet helemaal uitsluiten, al kun je er naar streven.

Risico’s, risico’s, risico’s!

Het social mediabeleid van Reuters weerspiegelt prachtig de worsteling van het persbureau met enerzijds de drang om met hun tijd mee te gaan en het gebruik van social media aan te moedigen en anderzijds het pijnlijke besef dat het wegvallen van interne organisatorische ‘communicatiedrempels’ (bijv. ICT, corporate communicatie, management) hun ook kwetsbaar maakt voor de negatieve kant van social media. Reuters is een hiërarchische organisatie die inziet dat men zich aan moet passen aan een nieuw medialandschap. Is dit beleid daarvoor dé oplossing? Zeker niet. Maar het is een stap in de richting, ook al is het een kleine. De vraag is dan ook: wat wordt stap twee?