Zorgsector moet werk maken van gezondheid 2.0

Het wordt de hoogste tijd dat de zorgsector werk maakt van Gezondheid 2.0. Dit is de strekking van een advies aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg vandaag heeft gepubliceerd. Internet en sociale media spelen hierbij een belangrijke rol.

Patiënten en zorgverleners maken veel gebruik van internet, vooral om informatie te krijgen. Patiënten gebruiken internet ook voor zogenoemd lotgenotencontact: zij wisselen ervaringen uit en ondersteunen elkaar bij het omgaan met hun aandoening. In het advies Patiënt en Internet dat de RVZ tien jaar geleden uitbracht, zijn deze mogelijkheden al beschreven.

De ontwikkelingen staan niet stil. In de afgelopen jaren zijn er vele toepassingen bijgekomen die het de burger gemakkelijk maken om zelf informatie op het web te plaatsen en te delen, denk aan YouTube, Hyves, Twitter en Facebook. Deze sociale media stimuleren het delen van kennis en ervaring. Dit heeft ook implicaties voor de zorg.

Actieve, betrokken patiënten

Patiënten krijgen een grotere en actievere rol. Door deel te nemen aan sociale netwerken worden zij geholpen om ziekte te voorkomen, om weer gezond te worden of om te leren omgaan met een aandoening of beperking. Ook krijgen zij hiermee meer mogelijkheden om regie over hun eigen gezondheid te voeren, daarbij ondersteund door een netwerk van zorgverleners en lotgenoten. Gezondheid 2.0 betekent voor chronische patiënten ook: meer mogelijkheden tot zelfmanagement, het zelf bijhouden van een persoonlijk gezondheidsdossier en dieet- en andere adviezen via internet.

Gezondheid 2.0 kan ook voor de overheid winst opleveren. Een meer betrokken zorgconsument is eerder geneigd er een gezonde stijl van leven op na te houden, zich beter te houden aan de afspraken die hij met zijn arts maakt, bijvoorbeeld door volgens voorschrift zijn geneesmiddelen in te nemen, en meer aan ‘zelfbehandeling’ te doen, zoals bijvoorbeeld door mensen met suikerziekte al veel gebeurt.

Hoge kosten en dreigend arbeidstekort

De kosten die jaarlijks met gezondheidszorg gemoeid zijn bedragen ongeveer 45 miljard euro per jaar en er dreigt een tekort aan arbeidskrachten in deze sector. Betrokken zorgconsumenten die elkaar ondersteunen en daarbij geholpen worden door elkaar, door assistentes, verpleegkundigen en artsen, kunnen het werk ontlasten. Dit draagt bij aan het verminderen van het dreigende arbeidstekort in de zorg en aan het binnen de perken houden van de oplopende zorgkosten.

Het is dus in ons aller belang om nieuwe mogelijkheden te benutten. En zeker als het in het voordeel van patiënt, arts én overheid is, ligt hier volgens de RVZ een niet te missen kans.

Aanbevelingen

In zijn advies Gezondheid 2.0 doet de RVZ een aantal voorstellen. Aangezien meerdere partijen ‘aan zet’ zijn, richten de aanbevelingen zich niet alleen tot de overheid, maar ook tot zorgaanbieders, als artsen en ziekenhuizen, zorgverzekeraars en patiënten en hun organisaties.

De RVZ beveelt onder meer aan:

• De overheid moet zich actief op sociale netwerken begeven zowel om voeling met de maatschappij te houden alsook om door het inbrengen van objectieve informatie discussies te verrijken.
• De overheid moet vernieuwingen in de zorg met meerwaarde, waarbij de traditionele verhoudingen tussen actoren in de zorg veranderen, structureel te financieren.
• Zorgaanbieders moeten sociale media gebruiken om het contact met hun patiënten te optimaliseren.
• Zorgaanbieders en zorgconsumenten moeten samenwerken aan shared care: zorgstandaarden en zelfmanagement moeten  door zorgaanbieders aangemoedigd worden.
• Zorgverzekeraars moeten hun verzekerden de gelegenheid te bieden om de door hen met de zorg opgedane ervaringen te melden. Op basis hiervan kan de zorgverzekeraar betere zorg inkopen.
• Zorgverzekeraars moeten hun verzekerden de gelegenheid te bieden om te participeren in gezondheid 2.0-toepassingen en zorgaanbieders aanmoedigen om in hun communicatie met zorgconsumenten sociale media te hanteren.
• Patiëntenorganisaties moeten eraan bijdragen dat patiënten met meerdere ziekten (bv. diabetes, hartfalen en depressie) niet aandoeningsspecifiek benaderd worden door aandoeningspecifieke webtoepassingen te integreren.
• Patiëntenorganisaties moeten helpen om de kloof te verkleinen tussen degenen die wel en niet met internet en meer specifiek met gezondheid 2.0-toepassingen overweg kunnen.
• Patiëntenorganisaties moeten het adequate gebruik van Personal Health Records, onder meer ten behoeve van zelfmanagement, bevorderen.

De RVZ-website bevat naast het advies onder meer een (gesproken) column van internet-journalist Herbert Blankesteijn over Gezondheid 2.0 en een video van studenten van de HKU met een animatie van het advies Gezondheid 2.0.

Via een https://rvz-health20.ning.com kan iedereen meedoen aan een discussie over het advies.