Microbloggen als communicatiemedium

Bijna iedereen heeft ondertussen wel van Twitter gehoord. Onlangs is Jaiku, een tegenhanger van Twitter, overgenomen door Google. De manie, de verslaving en de behoefte van mensen om te uiten wat ze aan het doen zijn, zijn uitingen van het fenomeen microblogging waar mobiel en presence bij elkaar komen.

Robert Scoble en anderen noemen het een vervanger van e-mail maar dat lijkt me wat overgehyped. Ondertussen is wel duidelijk dat microblogging op verschillende plaatsen terugkomt en zijn invloed heeft in andere diensten. Het is een blijvertje, maar wat moeten we er dan mee?

Microbloggen is het overbrengen van een kleine boodschap via SMS, web, IM, mobiele clienten of desktop tools en widgets. Dit is redelijk divers, hieronder een blik op Twitter en Jaiku en hun invloed op het (mobiele) web.

Twitter

Twitter is een beetje de eerste echt grote microblogging site en op dit moment ook de dominante. Anderhalf jaar geleden in Amerika begonnen als spinoff van Odeo, leek het een leuk klein dienstje. Destijds had ik moeite om vrienden hier in Nederland eraan te krijgen. In de tussentijd is Twitter uitgegroeid tot een van de meestgenoemde sites op het internet.

Het concept is erg simpel: Je tikt een boodschap op de website of verstuurt het door middel van SMS of plaatst het via de API. Deze boodschap is een kleine status update oftewel een “microblog” en deze wordt geplaatst op het internet, doorgestuurd via SMS of IM aan mensen die je volgen en is opvraagbaar voor andere programma’s via een API.

Op een gegeven moment explodeerde in Amerika de populariteit van Twitter en de site lag er om de haverklap uit. Het feit dat Twitter plat lag, was een running gag, maar de problemen met Ruby en de schaalbaarheid ervan lijken opgelost te zijn.

Foto door Pieter Baert

Pas is Biz Stone op de eDay geweest om te spreken over Twitter en hun succes (zie verslag op Marketingfacts). Het is leuk om de dingen uit de mond van de maker te horen, maar veel nieuws wist hij niet te melden. De toepassingen en de creatieve uitingsvormen die bovenop Twitter gebouwd worden zijn uit zijn handen gegroeid. Twitter is de enabler voor ontzettend veel andere diensten.

Het is onduidelijk waar Twitter zijn geld aan verdient. De kosten van servers en (SMS) bandbreedte moeten ergens door betaald worden. Twitter heeft pas een financieringsronde van $5M gekregen.

Over Twitter is hier en op andere plaatsen al heel veel geschreven. Ik ben zelf nooit een actief gebruiker van Twitter geweest en vindt dat er interessantere trends zijn in dit domein. Hier ga ik het dan ook over hebben, beginnende met Jaiku.

Jaiku

Jaiku is ook een microblogging dienst, maar het is tegelijkertijd veel meer dan dat. Het lijkt er bijna op alsof microblogging een lokkertje is om te laten zien dat er nog veel meer mogelijk is.

Naast het instellen van berichtjes is het mogelijk om andere stukjes van je online leven bijeen te brengen op je Jaiku pagina. Dus invoer van Twitter, Last.FM, Plazes, Dopplr, Flickr, je weblogs en andere RSS feeds wordt door je normale berichten heen geweven om een completer beeld van jou te krijgen.

Verder is het mogelijk om op de berichten en alle andere stukken content commentaar toe te voegen, wat zorgt voor een veel rijkere interactie dan de losse berichten stroom met reacties van Twitter. Ook heeft Jaiku de mogelijkheid om kanalen te openen die vooralsnog niet veel gebruikt wordt maar het beste te vergelijken is met een soort mobiel online IRC.

Verder is één van de bijzonderste features van Jaiku de mobiele client die draait op S60 GSM’s van Nokia. Deze client vervangt het normale adresboek en laat voor je vrienden die ook Jaiku gebruiken tegelijkertijd zien wat hun laatste update is, hun huidige status en locatie en hun volgende afspraak. De keuze voor het Nokia-platform beperkt de markt voor deze functionaliteit, maar dit soort geavanceerde toepassingen zijn een voorproefje van wat we kunnen verwachten zodra ontwikkelen op mobiel makkelijk on open wordt.

Deze week is Jaiku door Google gekocht voor een niet nader te noemen bedrag. Het team van Jaiku verhuist naar San Francisco om daar verder te werken aan Jaiku en de integratie met de diensten van Google. Of Jaiku nu een bijdrage gaat leveren aan de sociale netwerken explosie die Google heeft aangekondigd, of dat de Jaiku mobiele client een integraal onderdeel gaat vormen van de aangekondigde GPhone, het belooft veel voor de toekomst.

Mobiele presence is meer dan microblogging

Wat maakt microblogging sites nu zo boeiend? Jyri Engeström (Jaiku pagina) een van de oprichters van Jaiku heeft al vaak gesproken over de noodzaak van een dienst als Jaiku en van de daadwerkelijke voordelen die microblogging biedt boven andere vormen van communicatie. In zijn presentatie op Reboot8 vorig jaar getiteld “Blind Men’s Baseball” zette hij de problemen waar we allemaal mee te maken hebben uiteen. We bellen mensen meestal op met vragen als ‘Waar ben je?’, ‘Wat doe je?’ en ‘Waar ga je heen?’. Dit zijn precies de vragen waar de mobiele client van Jaiku in een oogopslag een antwoord op geeft. Jaiku biedt dus ‘social peripheral vision’ waarmee je beter op de hoogte blijft van wat je vrienden aan het doen zijn ongeacht waar ze zich bevinden.

Foto door Alper Çuğun

Pas op Reboot9 en op verschillende andere plaatsen hield hij een presentatie over wat microbloggen nu echt voor voordelen biedt boven het oude bloggen. Dit zijn onder andere gemak, onmiddelijkheid en context. Het is gemakkelijker om een microblog te schrijven dan om een blog artikel (zoals dit). Het is een enkel tekstveld en er hoeft niet eens een ontvanger aangemerkt te worden, hierdoor zijn er minder bewuste handelingen nodig om te microbloggen.

Dat is microbloggen als uitingsvorm, maar Jaiku kan ook al een toegevoegde waarde bieden zonder dat de genoemde persoon ooit een bericht tikt. Doordat veel informatie automatisch door de client wordt doorgegeven, kun je zien dat iemand ‘er is’. Engeström gaf als voorbeeld zijn eigen vader bij wie hij de client had geïnstalleerd, die nooit een update plaatste maar door zijn mobiele presence toch wel in het oog en dus in het hart bleef.

De onmiddelijkheid en het gemak van microblogging met hun interruptieve aard dragen bij aan de snelheid van onze communicatie en interactie. Als je op een paar manier op de hoogte wordt gehouden van Tweets en Jaikus word je continu gestoord (letterlijk en figuurlijk). Deze storingen kunnen je concentratie compleet onderuit halen maar de informatie en verbindingen met anderen kunnen ook leiden tot waarde en kansen die je anders niet had gehad.
Stowe Boyd en James Governor zien het positieve ervan in: “If Markets are conversations, then Twitter is money” terwijl Kathy Sierra het standpunt van de cultuurpessimiste inneemt: “Is Twitter TOO good?”

Concurrentie?

Internationaal zijn er door het succes van Twitter een heleboel applicaties ontstaan die ofwel een directe kopie zijn ofwel microblogging integreren in het geheel (lijst). Pownce is een bestandendeel en berichtenapplicatie van Kevin “Digg!” Rose en Leah Culver. Plazes heeft een relaunch gedaan van de dienst waar ze aan hun ‘rich geo-presence’ functionaliteit, de mogelijkheid hebben toegevoegd om activiteiten te koppelen aan locaties: Ik ben ergens en ik doe iets. En Loic LeMeur heeft pas Seesmic gelanceerd, een video-microblogging site.

Al deze diensten maken het er niet gemakkelijker op voor gebruikers om berichten te plaatsen en bij te houden wie waar iets heeft geschreven. Microblogging zou het juist makkelijker moeten maken om op de hoogte blijven. De APIs die deze sites aanbieden maken het gelukkig mogelijk om verschillende sites weer uit te lezen en met een druk op de knop naar meerdere sites tegelijkertijd te posten. Twitku is een voorbeeld van de combinatie van Twitter en Jaiku en

In Nederland zijn er ook wat directe kopieën maar deze lijden een schrijnend bestaan. KWID, Numpa en Zezz (speelprojectje van mezelf) zijn een paar voorbeelden. Sommige sites zijn wel bereid om via een SMS-nummer microblogs te ontvangen en te plaatsen (evt. tegen betaling) maar het uitsturen van updates over SMS is niet betaalbaar aan te bieden in Nederland vanwege de redelijk gesloten telecommarkt.
Op eDay E Factor werd een whitelabel microblogging platform gepresenteerd onder de naam Brandlog maar de presentatie (slides, video) was niet overtuigend en de cijfers die genoemd werden lieten zien dat een dergelijk concept grote moeite zal hebben om winstgevend te worden.

Het is voor grote mediapartijen ook niet verstandig om alles per se zelf te willen doen. Twitter en Jaiku bieden met hun APIs en rijke ecosystemen genoeg ruimte voor andere toepassingen en weinig aanleiding om het buiten die dienst te zoeken. Het multi-channel reportage project van Ben Hammersley voor de BBC “Turkish Journey”, bewijst dat je door best breed oplossingen (Twitter, YouTube etc.) te combineren, tot mooie synergie kunt komen.

Toekomst

Het samenbrengen van je online aanwezigheid op één plek wordt een belangrijk thema in de sociale netwerken van de toekomst. Google en Yahoo! hebben dit al ingezien en zijn bezig met de eerste prototypen van de volgende generatie sociale netwerken. Yahoo! Mash is nu bijvoorbeeld in gesloten bèta en Google heeft aangekondigd om op 5 november een groot deel van hun diensten en sociale connecties vrij te geven.

Het internet blijft veranderen, en media zijn nu sneller dan ooit. Er ontstaan eigenlijk alleen maar meer vragen. Wat zal de toekomst brengen en zijn er harde grenzen aan hoe snel we kunnen communiceren, hoeveel informatie we tot ons kunnen nemen en met hoeveel mensen we in verbinding kunnen staan?

Alper Çugun —hoofdredacteur van Four Starters— denkt als freelancer na over webapplicaties, maakt ze en waakt over hun relevantie en bruikbaarheid.