Is tech het nieuwe tabak? Een pleidooi voor gezond tech-gebruik

0

- shares

Deel via WhatsApp Desktop

like

bookmark

Kim Pot van Info Support

De reusachtige schaduw van de technologische industrie hangt in vele opzichten boven onze samenleving, vergelijkbaar met die van de tabakindustrie in het verleden. Het is een pijnlijke analogie: de glitterende belofte van technologie, gekleurd door het donkere contrast van mogelijke schade van ons tech-gebruik. Net zoals de charme van een sigaret afstak tegen het dreigende spook van longkanker.

Bezorgdheid over de gevolgen van ons steeds meer gedigitaliseerde bestaan

Maarten Sukel maakt in zijn boek ‘De AI-revolutie‘ (affiliate) een vergelijking tussen de tabaksindustrie en de tech-industrie. Net zoals de tabaksindustrie wist van de schadelijke effecten van roken, is de technologie-industrie zich goed bewust van de potentiële gevaren die haar uitvindingen met zich meebrengen. Al is de vergelijking niet helemaal eerlijk, want roken brengt geen tot weinig positieve effecten met zich mee, terwijl technologie dat wel doet. Denk aan gemak en welvaart. Het heeft onze manier van werken, communiceren en informatieverwerking getransformeerd. Maar het is niet te negeren dat we daar een prijs voor betalen.

Schermtijd versus mentale problemen

De bezorgdheid over de mogelijke psychologische en maatschappelijke gevolgen van ons steeds meer gedigitaliseerde bestaan groeit. De vrees is dat hele generaties worden geconfronteerd met mentale problemen. Van verslaving aan sociale media tot slapeloosheid, angst en depressie.

Zo toont een studie in het Journal of the American Medical Association aan dat adolescenten die meer dan zeven uur per dag schermtijd hebben, twee keer zoveel kans hebben op symptomen van depressie en angst vergeleken met leeftijdsgenoten met minder dan een uur schermtijd per dag. En een onderzoek gepubliceerd in Child Development stelde dat meer dan twee uur schermtijd per dag bij kinderen geassocieerd was met slechtere prestaties op een cognitieve test, waaronder taal en geheugen. Zo kan ik nog wel even doorgaan met de lijst aan onderzoeken die een verband vonden tussen schermtijd en mentale problemen.

Het is duidelijk dat er maatregelen genomen moeten worden tegen de negatieve psychische gevolgen van technologie. Maatschappelijke verandering is noodzakelijk, vergelijkbaar met de rookverboden en andere regelgeving om tabaksgebruik terug te dringen. Toch blijven effectieve interventies en beleid tot nog toe een uitdaging.

Evenwicht vinden in je tech-gebruik

Nieuwe technologie is onmiskenbaar een essentieel onderdeel van ons leven geworden. Er zal een evenwicht gevonden moeten worden tussen de voordelen van technologie en de bescherming van onze gezondheid tegen het bombardement aan prikkels. Zeker met de opkomst van AI-toepassingen. Er zijn al enkele maatregelen genomen om de negatieve psychische gevolgen van AI te beperken, denk aan de AI-verordening (AI-act) vanuit de Europese Unie en verschillende landen hebben wetsvoorstellen gelanceerd om AI te reguleren en de risico’s aan te pakken. Maar wat experts ook zeggen: de effectieve regulering van AI staat of valt met toezicht. Daarbij is het belangrijk om verschillende vormen van AI-manipulatie aan te pakken, zoals gepersonaliseerde reclames, slimme apparaten en dark patterns.

Hoewel de eerste stappen veelbelovend zijn, zal er nog veel werk verzet moeten worden om de potentiële negatieve impact van tech en in het bijzonder van AI op de mentale gezondheid effectief te reguleren en te beperken. Samenwerking tussen overheden, bedrijven en experts is essentieel om evenwichtige en toekomstbestendige oplossingen te vinden.

Ik vind wel dat wij zelf ook een verantwoordelijkheid hebben hierin. Normaal gebruik van technologie is moeilijk te definiëren, omdat het sterk afhangt van de context en de persoon. Waar het om draait is balans vinden: technologie gebruiken als hulpmiddel, niet als vervanging van menselijke interactie of andere activiteiten. Probeer het te gebruiken met een doel en niet om tijd te doden of gevoelens te onderdrukken. Het is daarnaast belangrijk dat je kritisch blijft over de informatie die je online tegenkomt.

Gezond tech-gebruik begint bij er bewust mee bezig zijn

Wat kun je zelf doen om tech op een gezonde(re) manier te gebruiken? Dat begint met je bewust worden van je eigen tech-gebruik. Houd bijvoorbeeld een week lang bij wat jouw techgewoontes zijn. Wat levert het je op? Wat zou je ook met die tijd kunnen doen? En wat kan dat je dan opleveren? Als je inzicht hebt in jouw tech-gebruik, dan is het tijd om grenzen te stellen. Bepaal hoeveel tijd je per dag wilt besteden aan schermen. Gebruik een app om dat bij te houden of zet een kookwekker, werkt ook prima. Daag jezelf uit, maar hou het realistisch en haalbaar. Dan blijft het leuk.

Houd jezelf een spiegel voor

Doel gehaald? Beloon jezelf dan met iets leuks. Verder kan je je meldingen uitschakelen om minder afgeleid te worden. En een hele belangrijke: probeer je telefoon buiten de slaapkamer te houden, zodat je nachtrust in ieder geval niet verstoord wordt. En als je denkt dat je er niet alleen verandering in kunt brengen en dat wel wil, dan kan je altijd op zoek naar professionele hulp. Een goed startpunt is een gesprek met je huisarts. Steeds meer instanties behandelen internet-, scherm-, of socialmedia-verslaving. Je bent echt niet alleen.

Hoor van wie je dit advies krijgt. Ik durf simpelweg geen app te installeren die inzicht geeft in mijn schermtijd, want ik denk echt dat ik schrik. Sterker nog, ik denk dat de kans groter is dat ik ’s ochtends m’n kleren vergeet aan te doen, dan dat ik mijn telefoon vergeet. Dat zegt genoeg. Het is fantastisch wat er allemaal kan met tech, dat vind ik echt, maar wat ik eerder schreef: het gaat om balans. Soms is het goed om jezelf in de spiegel aan te kijken en je af te vragen of jouw tech-gebruik nog ‘gezond’ is. Dit artikel is dan ook een reminder om jezelf die vraag weer eens te stellen en te handelen naar het antwoord.

Over het boek

Het boek ‘De AI-revolutie‘ (affiliate) van Maarten Sukel geeft een goed overzicht van de impact van AI op de maatschappij. Het leest goed weg en je krijgt snel een beeld bij de gevolgen van de opkomst van AI. Wat mij betreft vooral heel geschikt voor als je nog wat minder met AI hebt gedaan. Of als je benieuwd bent naar wat de opkomst van AI betekent voor andere sectoren.